Gợi ý làm bài

1. Giới thiệu bài thơ:

–         Bài thơ sáng tác tại biển Diêm Điền năm 1967, in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968).

–          Trên thế giới đã có bao nhà thơ tình nổi tiếng như Rim.bô, Véc-len, Pu-skin.. .Ở Việt Nam cũng không hiếm những tiếng thơ tình yêu như Tản Đà, Thế Lữ, Xuân Diệu.. .Và nay là Xuân Quỳnh với bài thơ Sóng- bài thơ của nỗi niềm yêu đương tha thiết.

2. Cảm nhận bài thơ:

a. Cảm nhận chung:

Sóng là một trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh. Bài thơ dào dạt bao lớp sóng, cung bậc tình yêu.

Sóng là tình yêu nồng nàn của tuổi trẻ là khát vọng của con người trong tình yêu. Tình yêu của Xuân Quỳnh trong thơ không là tình yêu đầu đời mà tình yêu vào độ chín, tình yêu hạnh phúc gắn bó hài hòa với cuộc đời.

b. Cảm nhận cụ thể:

*Khổ 1:

Nhà thơ đã miêu tả sóng với những sắc thái, cung bậc khác nhau, để rồi từ đó nói tới quy luật của tình yêu. Tình yêu là sự dung hòa những sắc thái tình cảm tưởng như đối lập. Tình yêu có quy luật tự nhiên của nó mà lí trí không thể giải thích được. Người ta tìm đến với tình yêu, soi mình vào tình yêu để tự nhận ra chính bản thân mình.

Bốn câu thơ mở đầu chẳng có câu chữ nào dính dáng đến tình yêu nhưng bao trùm tất cả lại là cảm xúc yêu đương. Dường như tình yêu ẩn náu đằng sau câu chữ ấy. Có cái gì thật xôn xao nhiệt thành mà thật trầm lắng. “Dữ dội”, “ồn ào”, để rồi “dịu êm”, “lặng lẽ”. Tình yêu là ở đấy và tình yêu là như thế. Tưởng đối lập, tưởng như mâu thuẫn mà lại thống nhất trong tâm trạng yêu đương. Đâu chỉ là sóng, là nước mà là hồn người đang yêu. Và tình yêu mãi là một cái gì mà người ta không hiểu nổi “ Sông không hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể”.

Rõ ràng đây không phải là tình yêu buổi đầu đơn giản, non nớt và ngọt ngào. Đấy là con đường tất yếu trong thiên nhiên: sóng phải tìm ra bể, nhưng đấy cũng là quy luật tất yếu của tình cảm: con người đi tìm “cái nửa” lớn lao của mình để hoàn thiện mình.

*Khổ 2:

Khổ thơ này là sự triển khai tứ thơ trước. Bao nhiêu thế hệ đã qua, những cuộc hành trình đau khổ, vui sướng, những niềm xót xa cùng hạnh phúc ngập tràn- tất cả vì khát vọng tình yêu.

Thuở con người còn mông muội cho đến thời hiện đại, tình yêu vẫn là điểm sáng vĩnh cửu cho con người hướng tới mà sống, chiến đấu và lao động. Có gì trên cõi đời này thay thế được trái tim cũng như tình yêu có bao giờ không còn nữa?

* Khổ 3,4,5,6:

Những câu thơ diễn tả chân thực và chính xác trạng thái tâm hồn của người phụ nữ đang đắm say trong tình yêu. Tình yêu là nỗi nhớ nhung ngập tràn, nhưng tình yêu đến từ đâu, bắt đầu từ đâu, khó nhận ra cũng như sóng không biết từ đâu đến. Xuân Quỳnh đã nói hộ tâm trạng của bao người đang yêu và bao người sẽ yêu “ Ôi con sóng nhớ bờ/ Ngày đêm không ngủ được”.

Hình ảnh sóng là một biểu tượng tượng trưng rất độc đáo và vô cùng sâu lắng. Chỉ có sóng mới đêm ngày trào dâng. Trái tim yêu đêm ngày cũng vậy. Nỗi nhớ nhung của con sóng cũng là nỗi nhớ người yêu của bao người “ Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức”

* Khổ 7:

Cuộc sống của nhà thơ cũng giống như bao người khác, hạnh phúc của Xuân Quỳnh cũng là hạnh phúc của mọi người.

Xuân Quỳnh luôn khẳng định một tình yêu đẹp: vị tha, chung thủy, biết vượt qua những khó khăn thử thách, biết đấu tranh để bảo vệ những ước mơ, những khát vọng chân chính, biết tin tưởng vào tương lai của cuộc sống, vào hạnh phúc của mình và của mọi người.

*Khổ 8,9,10:

Tình yêu son sắt bao giờ cũng có một điểm dừng, đó là người mình yêu.

Xuân Quỳnh ý thức được tất cả những nhọc nhằn trên hành trình tìm đến hạnh phúc và tin tưởng mãnh liệt vào con đường tình yêu đó. Vẻ đẹp trong thơ Xuân Quỳnh là vẻ đẹp của niềm tin vô bờ bến. Nhưng quan trọng nhất là ước mơ đi đến tận cùng của hạnh phúc và dù đã đến tận cùng con đường tình yêu hạnh phúc, XQ vẫn không thôi mơ ước:

“ Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”

4. Đánh giá:

Sóng là bài thơ tình yêu đã diễn tả trọn vẹn tâm hồn của người phụ nữ đang yêu. Tâm hồn ấy luôn khát khao,nhớ nhung, chân thành, mơ ước…

Với Sóng, Xuân Quỳnh đã khẳng định phong cách của mình. Thơ tình Xuân Quỳnh đưa ta vào khoảng trời bình yên và biết tự vượt lên chính mình bằng niềm tin và khao khát hoàn thiện.