Phạm Tiền Duật  sinh năm 1941, mất năm 2007 vì một bệnh hiểm nghèo.  Bài thơ tiểu đội xe không kính được sáng tác năm 1969, trên con đường Trường Sơn. Bài thơ được giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ và được đưa vào tập thơ” Vầng trăng quầng lửa” của tác giả. Bốn khổ thơ đầu thể hiện tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm bất chấp khó khăn nguy hiểm, niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ trong tình huống tình đồng đội và ý chí chiến đấu vì miền Nam ruột thịt.

Trước hết người lính trong bài thơ là những người luôn bất chấp gian khổ, khó khăn trên con đường vận chuyển hàng vào Miền Nam: Phương tiện vận chuyển là những chiếc xe không có kính:

” Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi”

Với ba từ ” Không” tác giả đã lí giải một cách rõ ràng nguyên nhân xe không có kính . Không phải xe không trang bị mà xe không có kính bởi vì lí do” Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi”

Người lính trong bài thơ là những người lính có tư thế ung dung , hiên ngang:  Tư thế  hiên ngang của người lính chiến sĩ lái xe Trường Sơn . Dù bom rơi, xe vỡ kính, xe không đèn, xe xước nhưng người lính vẫn:

” Ung dung buồng lái ta ngồi

Nhìn đất , nhìn trời, nhìn thẳng”

Từ ” Ung dung” nói lên dáng điệu cử chỉ bình tĩnh, không hề nôn nóng, vội vàng hay lo lắng của người chiến sĩ lái xe. Với tư thế ” nhìn đất, nhìn trời , nhìn thẳng” qua khung cửa sổ không còn nhìn kính chắn gió người lái xe tiếp xúc trực tiếp với thế giới bên ngoài: ” Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

…Như sa như ùa vào buồng lái”

Những câu thơ diễn tả được cảm giác về tốc độ trên chiếc xe đang la nhanh . Qua khung cửa xe không kính , không chỉ mặt đất, bàu trời, sao trời mà cả con đường chạy thẳng vào tim.

Những người lính lái xe là những người sôi nổi, vui nhộn, lạc quan: Trên đường vận tải đầy bom đạm, những người lính lái xe vẫn rất vui nhộn, lạc quan, tác giả miêu tả bằng những hình ảnh hết sức chân thật , đời thường:

”Không có kính , ừ thì có bụi

… Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”

Những chàng trai với mái tóc xanh giờ đây bụi đường đã làm cho ” trắng xóa như người già”. Họ chẳng cần vội rửa những khuôn mặt lấm . Không những vậy , khi họ nhìn nhau vào khuôn mặt lấm lem của nhau cất tiếng cười ” ha ha” chỉ bằng một vài nét miêu tả chân thực mà chân dung  người lính hiện lên thật trẻ trung , tinh nghịch, yêu đời.

Người lính lái xe Trường Sơn còn là những người dũng cảm, tinh thần quyết chiến, quyết thắng:

Người lính Trường Sơn là những con người có tinh thần quyết chiến quyết thắng, họ vẫn chạy vì miền Nam ruột thịt:

” Không có kính, ừ thì ướt áo

…Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”

Với bộ quần áo ướt nước mưa vì xe không có kính, người lính lái xe vẫn lái xe tiến về phía trước hàng trăm cây số. Đó chính là ý chí chiến đấu để giải phóng miền Nam, là tình yêu nước nồng nhiệt thời chống mĩ.

Bài thơ đã khắc họa một hình ảnh độc đáo : những chiếc xe không kính. Qua đó , tác giả khắc họa nổi bật hình ảnh những người lính lái xe Trường Sơn thời chống Mĩ, với tư thế hiên ngang , tinh thần lạc quan , dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam ruột thịt thân yêu. Tác giả đưa vào bài thơ chất liệu thơ hiện thực sinh động của cuộc sống ở chiến trường Trường Sơn, ngôn ngữ giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khỏe khoắn.

🔻 Xem thêm:

• Hình ảnh người lính trong hai bài thơ: Đồng chí (Chính Hữu) và Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật)
• Tóm tắt kiến thức bài “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”
• Hình ảnh những chiếc xe không kính trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”
• Vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” và “Lặng lẽ Sa Pa”
• Cảm nhận về khổ thơ cuối “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” – Phạm Tiến Duật