
Phân tích nội dung và nghệ thuật khổ thơ bài “Mùa thu mới” của Tố Hữu
MÙA THU MỚI
(Tố Hữu)
[…]
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Yêu biết mấy, những bước đi dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi đầu tiên
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!
Yêu biết mấy, những con người đi tới
Hai cánh tay như hai cánh bay lên
Ngực dám đón những phong ba dữ dội
Chân đạp bùn không sợ các loài sên!
Thơ ta ơi! Hãy cất cao tiếng hót
Ca ngợi trăm lần Tổ quốc chúng ta!
Mùa thu đó, đã bắt đầu trái ngọt
Và bắt đầu nở rộ những vườn hoa…
(Trích Thơ Tố Hữu, NXB Giáo dục, 1997, trang 319-321)
Đề: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nội dung và nghệ thuật khổ thơ:
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Gợi ý:
a. Nội dung
– Khổ thơ ca ngợi sự thay đổi mạnh mẽ của đất nước, con người Việt Nam trong thời kì mới: thiên nhiên tươi đẹp, cuộc sống sôi nổi, đầy khởi sắc (dòng sông bát ngát, dào dạt lúa ngô non, những con đường ca hát…)
– Tình yêu tha thiết, niềm tự hào của tác giả đối với đất nước và con người Việt Nam.
b. Nghệ thuật:
Thể thơ tám chữ; giọng thơ sôi nổi, giàu cảm xúc; nhịp thơ khỏe khoắn; hình ảnh thơ giàu sức gợi; kết hợp sử dụng nhiều từ láy, phép điệp, liệt kê…
Bài làm
Mỗi lần hương thu nhẹ thoảng qua, ta bỗng nghe vang lên khúc hát reo vui của một dân tộc vừa vươn dậy sau những ngày tháng gian nan, và chính trong không gian rung cảm ấy, khổ thơ trích từ “Mùa thu mới” của Tố Hữu hiện ra như một bức tranh căng tràn nhựa sống. Những “dòng sông bát ngát”, “lúa ngô non”, “con đường ca hát” không chỉ phác họa thiên nhiên phồn thực mà còn soi chiếu nhịp lao động sôi động, hăng say của con người trên hành trình dựng xây Tổ quốc. Ẩn sau màu xanh no ấm là niềm tự hào, tình yêu tha thiết và niềm tin mãnh liệt vào quê hương trong thềm đổi mới. Về nghệ thuật, thể thơ tám chữ kết hợp nhịp điệu khỏe khoắn, giọng thơ sôi nổi tạo nên âm hưởng hào hùng. Tác giả khéo dùng từ láy “bát ngát”, “dào dạt”, phép điệp cấu trúc “Yêu biết mấy” và liệt kê gợi mở cảm xúc ngợi ca, trân trọng. Nhờ đó, thơ Tố Hữu khoác lên mình vẻ trữ tình cách mạng đặc trưng: vừa hiện thực, vừa bay bổng, chan chứa khát vọng và niềm tin yêu con người Việt Nam.