Học văn 11 | Tìm hiểu văn bản “Vào phủ chúa Trịnh” – Lê Hữu Trác
Tìm hiểu văn bản
1.Cảnh sống xa hoa đầy quyền uy của chúa Trịnh và thái độ của tác giả.
a. Cảnh sống xa hoa, đầy quyền uy của chúa Trịnh
– Vào phủ chúa phải đi qua nhiều lần cửa và “những dãy hành lang quanh co, liên tiếp”. Đâu đâu cũng là cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương.
– Trong khuôn viên phủ chúa, người giữ cửa truyền báo rộn ràng, người có việc qua lại như mắc cửi, lầu từng gác vẽ tung mây, rèm châu, hiên ngọc è xa hoa , tráng lệ.
– Nội cung được miêu tả chi tiết với những chiếu gấm, màn là, ghế rồng, sập vàng, đèn sáng lấp lánh, hương hoa ngào ngạt, cung nhân xúm xít, mặt phấn áo đỏ,….
– Ăn uống: mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn của ngon vật lạ.
– Nghi thức: Nhiều thủ tục, nghiêm đến nỗi tác giả phải nín thở đứng chờ ở xa.
è Phủ chúa Trịnh lộng lẫy, sang trọng, uy nghiêm được tác giả miêu tả bằng tài quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả cảnh sinh động giữa con người với cảnh vật, ngôn ngữ giản dị, mộc mạc,…..
b. Thái độ của tác giả.
– Tỏ ra dửng dưng trước những quyến rũ của vật chất. Ông sững sờ trước quang cảnh nơi phủ chúa “Khác gì ngư phủ đào nguyên thủa nào”.
– Mặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúa nhưng tác giả tỏ ra không đồng tình với cuộc sống quá no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do.
2. Thế tử Trịnh Cán và thái độ, con người Lê Hữu Trác
a. Thế tử Trịnh Cán
– Lối vào chỗ ở thế tử rất nhỏ “…đi trong tối om”
– Nơi ở của thế tử: vây quanh bao nhiêu là gấm vóc, lụa là, vàng bạc, châu báu, đèn hoa. Người đứng hầu trực đông đúc, tất cả đều im lặng.
– Hình hài, vóc dáng của thế tử Cán:
+ Mặc áo đỏ, ngồi trên sập vàng.
+ Biết khen người giữ phép tắc “Ông này lạy khéo”
+ Khi cởi áo ra “tinh khí khô hết, mặt khô, rốn lồi to, gân xanh, nguyên khí đã hao mòn, âm dương đều bị tổn hại,….”à cơ thể ốm yếu, thiếu sinh khí.
Tác giả vừa tả vừa nhận xét khách quan khiến hình ảnh thế tử Cán hiện lên thật đáng sợ. Phải chăng cuộc sống vật chất quá đầy đủ, quá giàu sang phú quý cho nên nội lực bên trong là tinh thần, ý chí, nghị lực, phẩm chất đều trống rỗng?
b. Thái độ của tác giả và phẩm chất của vị lương y khi khám bệnh cho thế tử.
– Một mặt, tác giả chỉ ra căn bệnh cụ thể và nguyên nhân của nó, một mặt ngầm phê phán “ Vì thế tử nằm trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi.”
– Ông rất hiểu căn bệnh của thế tử Trịnh Cán và hoàn toàn có thể đưa ra phương thức chữa bệnh hiệu quả ngay nhưng lại sợ chữa có hiệu quả thì được chúa tin dùng, công danh trói buộc. Để tránh được điều ấy thì chỉ có thể chữa cầm chừng, dùng phương thuốc vô thưởng vô phạt. Nhưng, làm như vậy lại trái với y đức.
– Cuối cùng, phẩm chất, lương tâm, y đức của người thầy thuốc đã chiến thắng. Ông đã thẳng thắn đưa ra cách chữa bệnh, kiên trì giải thích dù khác ý các quan thái y trong phủ.
Tác giả là một người thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng, có y đức.
c. Vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của Lê Hữu Trác
Là một người thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng, dày dạn kinh nghiệm
Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ
Không chỉ vậy, ông còn là người có những phẩm chất cao quý: khinh thường lợi danh, quyền quý, yêu thích tự do và nếp sống giản dị, thanh đạm nơi quê nhà.
Tổng kết (Dùng để viết phần đánh giá chung – trước khi chuyển sang kết bài)
- Nghệ thuật
Văn bản thể hiện bút pháp kí sự đặc sắc của tác giả:
Quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, miêu tả cụ thể, sống động, lựa chọn những chi tiết đắt, gây ấn tượng mạnh.
Lối kể chuyện hấp dẫn, chân thực và hài hước.
Có sự kết hợp giữa văn xuôi và thơ để tăng chất trữ tình cho tác phẩm, góp phần thể hiện thái độ đánh giá của người viết.
2. Nội dung
Đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh ” đã phản ánh quyền lực to lớn của chúa Trịnh Sâm, cuộc sống xa hoa, hưởng lạc trong phủ chúa đồng thời bày tỏ thái độ coi thường lợi danh, quyền quý của tác giả Lê Hữu Trác.
🔻 Xem thêm:
