Ngôi kể và tác dụng của ngôi kể trong tác phẩm tự sự

Dàn ý tóm tắt

1/ Ngôi kể là gì?

Ngôi kể là vị trí mà người kể chuyện sử dụng để thuật lại câu chuyện trong tác phẩm tự sự. Ngôi kể quyết định cách truyền tải nội dung và ảnh hưởng đến cách người đọc tiếp nhận câu chuyện.

2/ Phân loại ngôi kể và tác dụng

• Ngôi thứ nhất:

– Người kể xưng “tôi” và có thể kể trực tiếp những gì mình nghe, mình thấy , mình trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng ý nghĩ của mình.

– Từ ngữ xưng hô : tôi, tao, tớ, mình,….

– Tác dụng : Người kể có dịp bộc bạch những trải nghiệm, suy nghĩ, cảm xúc của cá nhân…mà người khác không biết.Các trạng thái tinh thần: ý nghĩ, cảm xúc, cảm giác… thường vẫn nổi lên trên chuyện. Người kể không phải chỉ kể chuyện (miêu tả những gì “tôi thấy”) mà còn kể tâm trạng (miêu tả những gì “tôi cảm”, “tôi nghĩ”).Do đó, nó luôn luôn sống động. Kể và suy ngẫm, kể và tự ý thức, kể và độc thoại là những biểu hiện đặc biệt của cách kể chuyện. Cách kể ngôi thứ nhất khiến câu chuyện trở nên chân thực.

– VD. Trong hồi kí “Những ngày thơ ấu” của tác giả Nguyên Hồng, ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện xưng “tôi” khiến cho câu chuyện được kể từ góc nhìn cá nhân, giúp người đọc cảm nhận rõ suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật.

• Ngôi kể thứ hai:

– Người kể chuyện sẽ mượn góc nhìn của độc giả để kể chuyện. Với ngôi kể này, độc giả sẽ như đang trực tiếp tham gia vào câu chuyện, tự quan sát và kể lại câu chuyện.

– Từ ngữ xưng hô : bạn, cậu, anh,….

– Tác dụng : Người kể chuyện hoặc người nói xưng hô trực tiếp với đối tượng khác bằng các đại từ như: bạn, cậu, anh, chị, ông, bà, các bạn…Tạo cảm giác đối thoại giữa người kể và người nghe/đọc, làm cho câu chuyện trở nên gần gũi, thân mật; tăng tính cá nhân hóa, khiến người đọc có cảm giác như đang được nói chuyện trực tiếp.

– VD. Bạn có từng tự hỏi rằng: Điều gì làm nên thành công? Đó chính là sự kiên trì và quyết tâm không ngừng nghỉ của chính bạn.

• Ngôi kể thứ ba:

– Người kể giấu mặt,gọi tên các nhân vật bằng chính tên của chúng, người kể có thể kể linh hoạt tự do những gì diễn ra với nhân vật.

– Từ ngữ xưng hô : Anh ấy, cô ấy, họ,… hoặc gọi theo tên nhân vật.

– Tác dụng: Cách kể này giúp người kể có thể kể chuyện một cách linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.Câu chuyện mang tính khách quan.

– VD. Trong tác phẩm Làng của nhà văn Kim Lân, ngôi kể thứ ba đã giúp cho nhân vật ông Hai trong truyện được đánh giá một cách khách quan, tự nhiên. Tình yêu làng, yêu nước của ông được đánh giá khách quan chứ không phải chủ quan của người kể.