Dân gian ta vẫn có câu nói “Ở hiền gặp lành” quả không sai. Câu chuyện mà già tôi sắp kể đây sẽ là bài học cảnh tỉnh cho tất cả những ai chỉ biết sống ích kỉ, hẹp hòi, rắp tâm làm hại người khác chỉ vì lợi ích của bản thân và hơn thế nữa, câu chuyện ấy cũng là ước mơ để giúp con người sống hướng thiện.
Chuyện về cô con gái nuôi của tôi, một cô gái xinh đẹp, hiền lành và lương thiện. Trời đã ban phước lành cho tôi gặp được cô bé. Hôm ấy tôi vẫn đi chợ như mọi ngày, ra khỏi đầu ngõ chợt ngửi thấy mùi thị thơm ngát, thoang thoảng đâu đây, cảm giác rất gần. Chợt nhìn lên trên, tôi thấy một cây thị cao lớn, cành lá sum suê, xanh tốt, nhưng lạ thay cây thị chi có duy nhất một quả, quả thị thật to, thật đẹp, chín vàng mọng, da căng tròn, sáng bóng. Tôi liền cất giọng nói:
Thị ơi
Thị rụng bị bà
Bà để bà ngửi chứ bà không ăn
Đột nhiên từ trên cao quả thị rơi ngay vào túi của tôi. Tôi mừng thầm, chắc có lẽ lời mong ước của mình đã cảm động trời cao chăng? Tôi ôm quả thị về cất kỹ trong buồng, thỉnh thoảng đem ra ngắm và ngửi mùi thơm ngào ngạt những lúc mệt nhọc.
Từ ngày có quả thị, trong nhà tôi bỗng dưng thay đổi hẳn, không biết từ đâu, cửa nhà gọn gàng, sân vườn sạch đẹp, đầy tiếng chim ca, múa hót. Lần nào đi chợ về, tôi cũng thấy cơm canh nấu dọn sẵn, để ngay ngắn trên bàn, nhà cửa sạch sẽ, lợn gà đều đã được ăn. Tất cả đều khác hẳn với ngày thường.
Nhiều ngày như vậy, tôi thấy lạ, bèn nghĩ cách tìm hiểu rõ nguồn cơn sự việc. Một sáng nọ, tôi soạn hàng đi chợ như mọi khi nhưng đến giữa buổi thì tôi trở về nhà. Vừa đi đến ngõ bỗng dưng nghe tiếng hát thanh tao, nhã nhẵn, thoát tục từ trong nhà tôi vọng ra Tôi tò mò nấp sau hàng rào quan sát: Một cô gái trông thật đẹp, hiền từ, nết na giống như cô tiên, đang làm giúp việc nhà cho tôi, vừa làm vừa hát thật vui tươi, yêu đời. Tôi mừng quá vội chạy vào hỏi:
– Có phải con đã giúp lão mấy tháng nay không?
Cô gái chợt giật mình, ngỡ ngàng, lúng túng nhỏ nhẹ trả lời tôi:
– Dạ, vâng ạ!
Con tên gì? Con từ đâu đến? Sao con lại giúp lão, … tôi hỏi dồn dập trong sự vui sướng, hân hoan vô cùng.
Rồi cô gái trả lời tôi từng câu một. Cô tên là Tấm. Tôi ngồi nghe Tấm kể lại chuyện đời mình, những chuyện ngỡ như chỉ có trong chiêm bao, lại giáng xuống một cô gái tội nghiệp như Tấm. Nước mắt già nua của tôi tuôn trào, đắng môi thương cho số phận nghiệt ngã của Tấm. Gạt dòng nước mắt, tôi nói trong nghẹn ngào:
– Thôi từ nay con ở đây với lão, con cũng biết rồi đấy, lão chỉ có một mình, có rau ăn rau, có cháo ăn cháo, con ở cùng lão cho thêm phần ấm cúng nghe con.
Tấm gật đầu đồng ý!
Thế là từ nay Tấm không còn phải lén lút, chui vào trong quả thị nữa. Tôi và Tấm yêu thương nhau như hai mẹ con, cuộc sống mới của tôi thật êm đềm, hạnh phúc.
Hằng ngày Tấm giúp tôi nấu cơm, dọn dẹp, … những lúc rãnh rỗi Tấm phụ tôi gói bánh, têm trầu, … để tôi bán. Từ khi có Tấm phụ giúp quán nước của tôi đông khách hẳn lên, nhiều lúc không còn ghế cho khách ngồi. Tiếng lành đồn xa, một hôm nhà Vua đi ngang nghe nói ở quán nước của tôi sạch sẽ, bánh ngon và đặc biệt trầu têm rất đẹp. Vua bèn ghé vào nghỉ chân, uống nước.
Tôi đem trầu, nước dâng lên Vua.
Nhà vua ngắm nghía miếng trầu hồi lâu rồi chợt hỏi:
– Trầu này ai têm?
Tôi trả lời:
– Trầu này do con gái già têm.
– Lão có thể cho ta gặp mặt con gái lão không?
Tôi gọi Tấm ra, vừa nhìn thấy Tấm, Vua nhận ra ngay vợ mình, Vua mừng rỡ, chạy lại ôm lấy Tấm không rời.
Tôi kể lại hết đầu đuôi mọi việc cho Vua nghe. Vua nghe xong thầm tự trách mình quá thờ ơ để cho mẹ con Cám rắp tâm hãm hại vợ, đến tưởng chừng như không còn cơ hội gặp lại nữa. Rồi truyền cho quân hầu đưa nàng về cung. Đồng thời lệnh cho quân sĩ bắt giam mẹ con Cám vào ngục tối chờ ngày xử tội.
Nhà vua đón tôi vào cung để hai mẹ con được bên nhau.
Trở về cung điện, Tấm được phục ngôi hoàng hậu. Nhà vua ra lệnh xử mẹ con Cám tội chết. Nghĩ đến tình máu mủ, dù sao Cám cũng là em khác mẹ cùng cha, Tấm xin nhà vua tha cho mẹ con Cám. Không chỉ vậy, nàng còn xin nhà vua cho hai mẹ con Cám ở trong cung để cùng nàng hưởng phước lành. Chôn vùi hết chuyện xưa, Tấm mở rộng lòng từ bi tha lỗi cho mẹ con Cám. Hàng ngày, Tấm phụng dưỡng hai mẹ, chăm sóc, dạy dỗ em không một chút đắn đo, do dự. Ai cũng cảm phục tấm lòng bao dung, nhân hậu của cô Tấm.
Về phần mẹ con Cám, sau bao nhiêu tội ác đã gây ra cho Tấm, hai mẹ con vô cùng nhục nhã, xấu hổ trước sự từ tâm, nhân hậu của Tấm. Hai mẹ con dắt nhau bỏ đi biệt xứ, không dám ở lại cung điện để hưởng vinh hoa. Tấm cho quân lính đi tìm khắp nơi mà không thấy đâu cả.
Tôi đã sống chừng này tuổi nhưng chưa bao giờ thấy một câu chuyện lại nhiều màu sắc li kì như thế. Mẹ con Cám quả là những kẻ xấu xa, chắc hẳn những năm tháng sau này họ không thể sống thanh thản. Còn Tấm thật là gương sáng về lòng từ tâm, nhân hậu, Tấm là minh chứng hùng hồn cho triết lí dân gian về người lương thiện ắt được hưởng phước lành.