ĐỀ 1: Cho đoạn văn:
…Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy. Bắt rễ ở cuộc đời hằng ngày của con người, văn nghệ lại tạo được sự sống cho tâm hồn người. Nghệ thuật mở rộng khả năng của tâm hồn, làm cho con người vui buồn nhiều hơn, yêu thương và căm hờn được nhiều hơn, tai mắt biết nhìn, biết nghe thêm tế nhị, sống được nhiều hơn. Nghệ thuật giải phóng được cho con người khỏi những biên giới của chính mình, nghệ thuật xây dựng con người, hay nói cho đúng hơn, làm cho con người tự xây dựng được.
( Ngữ văn 9 tập 2)
Câu hỏi:
- Đoạn văn trên trích từ văn bản nào? Của ai? Hãy giới thiệu ngắn gọn về tác giả.
- Hãy diễn đạt nội dung của đoạn văn trên bằng một câu văn hoàn chỉnh.
- Chép lại và phân tích cấu tạo của một câu ghép có trong đoạn văn.
- Một số sự kiện văn hóa, thể thao gần đây cũng đã tác động tích cực đối với xã hội, đối với thế hệ trẻ và với mỗi người. Hãy chọn và trình bày suy nghĩ của em về một trong những sự kiện đó bằng một bài văn ngắn (khoảng một trang giấy thi).
GỢI Ý:
- – Đoạn văn trích từ văn bản: Tiếng nói của văn nghệ
– Tác giả: Nguyễn Đình Thi
– Giới thiệu về tác giả:
+ Sinh năm 1924, mất năm 2003; quê ở Hà Nội
+ Hoạt động văn nghệ đa dạng: làm thơ, viết văn, soạn nhạc, viết kịch, viết lí luận phê bình
+ Nhà lãnh đạo văn hóa nghệ thuật uy tín (Tổng thư kí Hội Văn hóa cứu quốc, Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam)
+ Được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT năm 1996
(HS chỉ cần nêu được 2/4 ý trên)
2- Nội dung của đoạn văn: sức mạnh kì diệu của nghệ thuật đối với người đọc
– Hình thức: câu văn hoàn chỉnh
3- Chép lại được câu ghép (câu đầu hoặc câu cuối)
– Phân tích được cấu tạo:
- HS lựa chọn và trình bày được suy nghĩ của bản thân về sự tác động tích cực của một sự kiện văn hóa, thể thao gần đây đối với xã hội, nhất là đối với giới trẻ
* Nội dung có thể gồm các ý sau:
- Tóm tắt lại sự kiện và lí giải lí do lựa chọn sự kiện đó
- Chỉ rõ sự kiện đó đã tác động tích cực thế nào tới xã hội, tới thế hệ trẻ
- Liên hệ bản thân: từ sự kiện đã nêu em nhận thức được điều gì (Nghị lực, niềm tin, tinh thần đoàn kết,…), thay đổi hành động thế nào, mong muốn ra sao,…
* Hình thức: đúng đặc trưng bài văn nghị luận (bố cục ba phần), đảm bảo độ dài, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc
ĐỀ 2: Em hãy đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:
(…) Chúng ta nhận rõ cái kì diệu của văn nghệ khi chúng ta nghĩ đến những người rất đông, không phải ở trốn trong một cơ quan bí mật, không phải bị giam trong một nhà pha, mà bị tù chung thân trong cuộc đời u tối, vất vả không mở được mắt. Những người đàn bà nhà quê lam lũ ngày trước, suốt đời đầu tắt mặt tối, sống tối tăm, vậy mà biến đổi khác hẳn, khi họ ru con hay hát ghẹo nhau bằng một câu ca dao, khi họ chen nhau say mê xem một buổi chèo. Câu ca dao tự bao giờ truyền lại đã gieo vào bóng tối những cuộc đời ấy một ánh sáng, lay động những tình cảm, ý nghĩ khác thường. Và ánh đèn buổi chèo, những nhân vật ra trò, những lời nói, những câu hát, làm cho những con người ấy trong một buổi được cười hả dạ hay rỏ giấu một giọt nước mắt. Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống. Lời gửi của văn nghệ là sự sống.
( Ngữ văn 9 tập 2)
Câu hỏi:
Câu 1: Đoạn văn trên trích từ văn bản nào, của ai? Đoạn văn sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?
Câu 2: Xác định nội dung của đoạn văn.
Câu 3: Từ đoạn văn, em có nhận xét gì về cách viết của tác giả?
Câu 4: Viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về những ảnh hưởng tích cực của ca dao đến em hiện nay.
GỢI Ý:
- Đoạn văn trên trích từ văn bảnTiếng nói của văn nghệ của tác giả Nguyễn Đình Thi.– Phương thức biểu đạt chính là nghị luận.
2– Nội dung của đoạn văn: Sức mạnh kì diệu của văn nghệ.
3– Cách viết văn nghị luận của tác giả chặt chẽ, tự nhiên, giàu hình ảnh và cảm xúc; có dẫn chứng về đời sống thực tế, lí lẽ sắc bén thuyết phục.
4– Về kĩ năng: Viết một đoạn văn, theo một trong các cách diễn dịch, quy nạp, tổng- phân- hợp…;sử dụng một hoặc một số thao tác lập luận; lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng hợp lí; đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ.
– Về nội dung: Sau đây là một số ý mang tính định hướng.
+ Ý 1: Ca dao là một thể loại văn học dân gian; diễn tả đời sống tư tưởng, tình cảm của người dân lao động; đậm đà bản sắc dân tộc.
+ Ý 2: Những ảnh hưởng tích cực của ca dao đến bản thân hiện nay: Ca dao gắn
với đời sống sinh hoạt hàng ngày (hát ru,vui chơi, giải trí); giúp bản thân mở mang
trí tuệ, thêm sự hiểu biết, nhất là về đời sống tâm hồn của ông cha; đặc biệt bồi đắp
cho ta lối sống cao đẹp, góp phần hình thành nhân cách (lay động những tình cảm, ý nghĩ khác thường); bản thân được trau dồi ngôn ngữ, biết thưởng thức cái hay, cái đẹp của tiếng mẹ đẻ …
+ Ý 3: Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
ĐỀ 3: Đọc kỹ đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
“(1)Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta khiến chúng ta phải bước lên đường ấy. (2)Bắt rễ ở cuộc đời hằng ngày của con người, nghệ thuật lại tạo ra sự sống cho tâm hồn người.(3) Nghệ thuật mở rộng khả năng của tâm hồn, làm cho con người vui buồn nhiều hơn, yêu thương và căm hờn được nhiều hơn, tai mắt biết nhìn, biết nghe thêm tế nhị, sống được nhiều hơn”.
(Trích: Tiếng nói của văn nghệ của Nguyễn Đình Thi)
a/ Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên?
b/ Các câu trong đoạn văn trên liên kết với nhau chủ yếu bằng phép liên kết nào?
c/ Tìm động từ trong câu 3: Nghệ thuật mở rộng khả năng của tâm hồn, làm cho con người vui buồn nhiều hơn, yêu thương và căm hờn được nhiều hơn, tai mắt biết nhìn, biết nghe thêm tế nhị, sống được nhiều hơn?
d/ Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu 1 và cho biết nó thuộc kiểu câu gì?
Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta khiến chúng ta phải bước lên đường ấy.
GỢI Ý:
- Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
- Phép lặp: Nghệ thuật
- Động từ: mở rộng, làm, vui buồn, yêu thương, căm hờn, biết nhìn, biết nghe, sống.
- Nghệ thuật / không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật / vào đốt lửa
CN1 VN1 CN2
trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải bước lên đường ấy. -> Câu ghép
VN2
ĐỀ 4: đọc đoạn văn sau trả lời câu hỏi
Không tư tưởng, con người có thể nào còn là con người. Nhưng trong nghệ thuật, tư tưởng từ ngay cuộc sống hàng ngày nảy ra, và thấm trong tất cả cuộc sống.
(Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi)
Câu 1: Đoạn văn trên trích từ văn bản nào, của ai?
Câu 2: Đoạn văn sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?
Câu 3. Chỉ ra những từ ngữ làm phương tiện liên kết và các phép liên kết câu trong đoạn trích sau:
GỢI Ý:
- Đoạn văn trên trích từ văn bảnTiếng nói của văn nghệ của tác giả Nguyễn Đình Thi.
- Phương thức biểu đạt chính là nghị luận.
- Đoạn trích sử dụng phương pháp lặp từ ngữ “con người”, “tư tưởng”, “cuộc sống”