Đề bài : “Cảnh Huấn Cao cho chữ viên quan ngục ở cuối tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân là sự chiến thắng của ánh sáng với bóng tối, của cái đẹp, cái cao thượng đối với sự phàm tục nhơ bẩn; của tinh thần bất khuất trước thái độ cam chịu nô lệ”.
Hãy phân tích cảnh Huấn Cao cho chữ để làm sáng tỏ điều đó .
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
I/ Mở bài
Nguyễn Tuân là nhà văn lớn của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. Ông là một nghệ sĩ tài hoa, uyên bác, có cá tính độc đáo. Một trong số tác phẩm kết tinh tài năng độc đáo của Nguyễn Tuân ở thể loại truyện ngắn là “ Chữ người tử tù”. Tác phẩm thể hiện rõ cá tính sáng tạo của một nghệ sĩ lớn, qua đó nhà văn muốn gửi gắm quan điểm về cái đẹp, cái thiện và bộc lộ tấm lòng yêu nước thầm kín của mình. Có thể nói chủ đề của truyện ngắn Chữ người tử tù và vẻ đẹp của nhân vật Huấn Cao đã được bộc lộ sáng ngời trong cảnh Huấn Cao cho chữ viên quan ngục . Đây không đơn thuần là cảnh cho chữ , mà “đây là sự chiến thắng của ánh sáng đối với bóng tối, của cái đẹp , cái cao thượng đối với sự phàm tục nhơ bẩn, của tinh thần bất khuất trước thái độ cam chịu nô lệ”
II.Thân bài: Phân tích, làm sáng tỏ nhận định
1/ Sự chiến thắng của ánh sáng với bóng tối:
– Mở đầu cảnh cho chữ , Nguyễn Tuân đã viết đây là “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.Vì : Bình thường sẽ không có cảnh cho chữ đẹp và trang nghiêm trong chốn tù ngục tăm tối và dơ bẩn.Nhưng ở đây lại có, vì sự chiến thắng của “thiên lương”con người .Với nghệ thuật đặc tả tài tình, với thủ pháp đối lập sắc sảo, nhà văn đã dựng lên những cảnh tượng đối lập để nêu bật ý nghĩa sâu xa và thâm thúy của sự chiến thắng đó.
– Cảnh cho chữ diễn ra vào lúc đêm khuya trong nhà ngục.Nhà ngục đã tối tăm, lại vào lúc đêm khuya khoắt, càng dày đặc bóng tối.“Trong một không khí khói tỏa như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc…” . Ánh sáng của bó đuốc đã như xua tan,đẩy lùi cái bóng tối dày đặc trong phòng giam.Miêu tả ánh sáng của bó đuốc… chính là dụng ý nghệ thuật của Nguyễn Tuân, bởi lẽ :
+ Ở đây, không chỉ là sự đối lập của ánh sáng và bóng tối theo ý nghĩa sắc màu vật lý, mà sâu xa hơn , khái quát hơn, đây chính là sự đối lập mang ý nghĩa nhân sinh của con người : đó là ánh sáng của lương tri, của thiên lương – còn bóng tối , đó là bạo tàn và tội ác.
+ Ánh sáng của thiên lương đã xua tan và đẩy lùi bóng tối của bạo tàn chính tại tù ngục này. Ánh sáng ấy đã khai tâm, đã cảm hóa con người lầm đường trở về với cuộc sống lương thiện.
2/ Sự chiến thắng của cái đẹp,cái cao thương đối với cái phàm tục, nhơ bẩn.
– Cái phàm tục, nhơ bẩn ở đây được hiện lên với “buồng giam chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”.
– Còn cái đẹp, cái cao thượng được nói đến sâu sắc trong hai chi tiết mang ý nghĩa tượng trưng, đó là : màu trắng tinh của phiến lụa óng và mùi thơm ở chậu mực bốc lên.Phải chăng, màu trắng của phiến lụa tượng trưng cho sự tinh khiết, còn mùi thơm của thoi mực là hương thơm của tình người, tình đời.
à Sự đối lập trên đã nêu bật sự chiến thắng của cái đẹp, cái cao thượng đối với sự phàm tục và nhơ bẩn .
3/ Sự chiến thắng của tinh thần bất khuất trước thái độ cam chịu nô lệ:
– Trong cảnh cho chữ, ta thấy giữa người cho chữ và người nhận chữ có sự thay bậc, đổi ngôi :
+ Người tử tù trở thành người chủ ( đường hoàng, hiên ngang,ung dung,thanh thản) sáng tạo cái đẹp và ban phát cái đẹp.
+ Còn quản ngục và thầy thơ lại lại khúm núm, sợ sệt , sợ hãi và xúc động trước những lời khuyên dạy của tù nhân.
III/ Kết bài:
Tóm lại, sự chiến thắng của ánh sáng với bóng tối, của cái đẹp, cái cao thượng đối với sự phàm tục nhơ bẩn; của tinh thần bất khuất trước thái độ cam chịu nô lệ trong cảnh cho chữ được khắc họa đậm nét. Cảnh cho chữ vì thế mà như một buổi thọ giáo của những người sống đẹp và muốn sống đẹp. Lời khuyên của Huấn Cao chẳng khác nào là lời di huấn thiêng liêng cho người lầm đường về một cách sống, một cách thưởng thức nghệ thuật chơi chữ đẹp.
– Đọan văn cho chữ cuối tác phẩm góp phần thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc của tác phẩm.