BÁT PHỞ
[…]
Cả bốn người họ nhìn sang tôi, nhìn sang những bàn khác, rồi tần ngần nhìn tới nhìn lui cái biển ghi trên cửa quán.
– Phở bò nhé? Tái hay chín?
– Thêm cả quả trứng cho chắc bụng nhé?
Hai cậu con nhè nhẹ gật đầu:
– Vâng, gì cũng được.
– Thế thì cho hai phở bò chín. Hai trứng.
Thằng nhỏ chạy bàn vo cái khăn trong tay, tần ngần nhìn bốn người, ý chừng như muốn hỏi:
“Sao bốn người mà chỉ có hai bát?” Nó chạy ra chỗ ông chủ quán, chỏng lỏn: “Hai bò!”
… Trong tích tắc, hai bát phở sóng sánh được bê ra, đặt trịnh trọng trên bàn. “Chúng mày ăn đi”- Một trong hai người cha lên tiếng. Đoạn hai ông kéo xích cái ghế ra ngoài một chút, thì thầm nói chuyện với nhau. Đại loại ba cái chuyện mùa màng, bò đẻ, vải thiều sụt giá… Rồi tới nữa là chuyện phòng trọ trên này sao đắt chỉ mà đắt. Sáng mốt ngủ dậy, mình phải trả phòng luôn, không là họ tính thêm một ngày nữa. Mình đợi chúng nó ngoài phòng thi, thi xong thì ra bến xe về luôn. Cần thì mua mấy tẩm bánh mì, lên xe ăn tạm. Về đến quê rồi, chúng nó thích ăn gì, tha hồ ăn. Chứ trên này, chậc…chậc…
Cuộc sống nơi đây hẳn là khác rất xa với nơi họ vẫn sống hàng ngày, nơi mà họ đang thon thót về đợt vải năm nay, con bò sắp đẻ lại lăn đùng ra ốm. Họ chỉ vừa lên đây vài ba bữa mà đã thấy lâu quá trời quá đất. Bộ quần áo chỉn chu nhất trong tủ quần áo của hai ông bố nông dân ấy, đều đã mang cả ra đây để mặc rồi. Những bộ quần áo không còn rõ mầu sắc ban đầu của vải nữa. Nhưng dưới quê, chỉ có lễ trọng họ mới mặc mà thôi.
Trong khi ấy, hai cậu con vẫn cặm cụi ngồi với bát phở của mình. Chúng không nói gì. Không cả dám khen một câu đại loại: “Phở ở đây ngon quá!”. Hàng phở này ngon thật. Tôi vốn rành ăn phở, những quán thế này không thật nhiều. Nhưng vì sao chúng không hồ hởi mà thổi ra một câu như thế?
Và tôi, không kìm nén được mình, cử hướng sang phía bốn con người ấy. Bốn con người ngồi lặng một góc giữa cái quán ồn ã. Người cha sẽ đợi những đứa con của mình ăn đến tận thìa nước cuối cùng, rồi lẳng lặng moi cái ví bằng vải bông chần mầu lam, cất trong ngực áo ra. Ông sẽ phải đếm một lúc cho những tờ hai nghìn, năm nghìn, mười nghìn để sao cho đủ ba mươi nghìn đồng, trả cho hai bát phở…
Hai cậu con trai lặng lẽ bên những người cha. Chúng nhìn những đồng tiền đi ra khỏi ví của cha. Trên gương mặt chúng hiển hiện rõ ràng nỗi âu lo, mỏi mệt. Những kì thi, những nẻo đường ngổn ngang phía trước… Hôm nay, chúng nợ cha ba mươi nghìn đồng. Cuộc đời này, chúng nợ những người cha hơn thế nhiều…
(Theo Phong Điệp, Văn học và Tuổi trẻ số tháng 5 (430-431) năm 2019,
NXB Giáo dục Việt Nam, trang 61-63)
Chú thích:
Nhà văn Phong Điệp tên thật là Phạm Thị Phong Điệp, sinh năm 1976 tại Nam Định. Truyện của Phong Điệp thường ít cảm xúc lai láng nghệ sĩ mà tràn trề những câu văn miêu tả của người quan sát khách quan, nhẹ nhõm, dửng dưng nhưng lôi cuốn người đọc đến tận câu kết cuối cùng.
DÀN Ý CHI TIẾT
1/ Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, ấn tượng chung về tác phẩm
Bao giờ cũng thế, tình cảm gia đình luôn là đề tài giàu cảm xúc, khơi gợi nhiều cảm hứng cho sáng tạo nghệ thuật, chạm sâu vào tâm khảm của người thưởng thức. Truyện ngắn Bát phở của Phong Điệp là một trong những tác phẩm như thế – không có những biến cố gay cấn, không có những lời lẽ hoa mỹ, nhưng lại mang đến một cảm xúc lắng đọng về tình phụ tử. Qua lối kể chuyện nhẹ nhàng mà sâu sắc, Phong Điệp đã khiến người đọc phải dừng lại để suy ngẫm về giá trị của tình yêu thương và những gánh nặng vô hình mà bậc làm cha làm mẹ luôn âm thầm gánh vác.
2/ Thân bài:
a/ Nêu ngắn gọn nội dung chính
Truyện ngắn Bát phở kể về cuộc gặp gỡ tình cờ của nhân vật “tôi” với hai người cha và hai cậu con trai từ quê lên Hà Nội thi đại học. Trong một quán phở nổi tiếng, hai người cha chỉ gọi hai bát phở với thêm trứng cho con mình, còn họ thì ngồi trò chuyện và không ăn. Họ nói về chuyện mùa màng, vật nuôi và những lo toan tài chính, thể hiện sự chắt chiu, tiết kiệm từng đồng. Hai cậu con trai lặng lẽ ăn, không dám bày tỏ cảm xúc vì hiểu được sự hy sinh của cha mình. Cuối cùng, một trong hai người cha cẩn thận đếm từng đồng tiền lẻ để trả cho bữa ăn. Hai người cha đếm những đồng tiền lẻ ít ỏi trả tiền hai bát phở. Hai người con lặng lẽ nhìn những đồng tiền đi ra khỏi ví cha, gương mặt lộ rõ những lo âu, mệt mỏi.
b/ Phân tích chủ đề của tác phẩm:
Có thể nói “Bát phở” là câu chuyện rất cảm động về tình phụ tử thiêng liêng. Tình cảm ấy được thể hiện trước hết ở sự hi sinh của những người cha dành cho con. Dù hai người cha nhà quê, hoàn cảnh chẳng khá giả gì “Bộ quần áo chỉn chu nhất trong tủ quần áo của hai ông bố nông dân ấy, đều đã mang cả ra đây để mặc rồi. Những bộ quần áo không còn rõ mầu sắc ban đầu của vải nữa .” Thế mà họ vẫn bỏ công bỏ việc, cất công đưa các con lên Hà Nội thi đại học, những mong các con có tương lai xán lạn, tốt đẹp hơn. Họ vào quán và chỉ gọi phở cho các con trong khi bản mình thì nhịn. Khi gọi phở, họ còn không quên gọi thêm trứng để bồi bổ cho các con “Thêm cả quả trứng cho chắc bụng nhé”. Hai người cha đã tính đến việc các con thi xong, trên đường đi xe về quê, họ sẽ mua mấy ổ bánh mì ăn tạm. Họ đã cố gắng dành những gì tốt đẹp nhất trong khả năng của mình cho những đứa con.
Bên cạnh đó còn là tình cảm của những đứa con dành cho cha. Những người con thấu hiểu sự hi sinh âm thầm của cha. Bởi thế mà khi ăn phở, dù là một bát phở rất ngon nhưng họ không dám bình phẩm nửa lời, chỉ biết lặng lẽ ăn. Họ hiểu rằng, những người cha cũng đói, nhưng vì hoàn cảnh, những người cha chỉ dành dụm lo được cho họ. Một lời suýt soa, một tiếng khen chê về bát phở lúc này đều là điều tàn nhẫn với hai người cha. Rồi khi nhìn cha đếm những đồng tiền lẻ để trả hai bát phở, họ không giấu được tâm trạng âu lo “Chúng nhìn những đồng tiền đi ra khỏi ví của cha”. Trên gương mặt chúng hiển hiện rõ ràng nỗi âu lo, mỏi mệt. Họ biết rằng trong cuộc đời này, họ không chỉ nợ cha mình bát phở bò mà con nợ nhiều hơn thế. Điều đó có lẽ sẽ là động lực mạnh mẽ giúp họ cố gắng để có thể sống tốt hơn, có thể báo đáp công ơn cha mẹ.
c/ Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật
Làm nên thành công của tác phẩm không chỉ có nội dung chủ đề mang tình ý sâu xa, gợi nhiều xúc cảm cho người đọc mà còn bởi nghệ thuật kể chuyện vô cùng độc đáo. Tình huống truyện giản dị nhưng giàu ý nghĩa. Câu chuyện chỉ diễn ra trong một quán phở nhưng lại gói ghém trọn vẹn những cung bậc cảm xúc về tình cha con và sự hy sinh. Hình ảnh hai người cha nghèo chắt chiu từng đồng, nhường phần ăn cho con mình đã khiến người đọc không khỏi xúc động. Nhà văn Phong Điệp đã khắc họa chân thực hình ảnh hai người cha với bộ quần áo đã bạc màu, chiếc ví vải cũ kỹ, cẩn thận đếm từng đồng tiền lẻ. Những chi tiết ấy đã tạo nên một bức tranh đầy xót xa về cuộc sống nghèo khó nhưng chan chứa tình yêu thương. Tác giả cũng rất thành công khi xây dựng được những hình ảnh mang tính biểu tượng. “Bát phở” không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của tình thương, sự hy sinh và trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái. Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng cũng là một nét nổi bật của tác phẩm. Tác giả không dùng những lời lẽ bi thương hay cường điệu mà chỉ kể lại câu chuyện một cách bình thản, giản dị. Chính sự chân thật ấy đã khiến người đọc cảm nhận được rõ nét hơn sự xúc động ẩn chứa trong từng câu chữ.
3/ Kết bài: Khẳng định thành công của truyện. Ý nghĩa của tác phẩm với bản thân.
Với cách kể chuyện nhẹ nhàng, hình ảnh chân thực và biểu tượng giàu ý nghĩa, Bát phở của Phong Điệp đã chạm đến trái tim người đọc bằng một câu chuyện đầy cảm xúc. Truyện không chỉ là một lát cắt về cuộc sống mà còn là bài học sâu sắc về tình cha con, về sự hy sinh và lòng biết ơn. Qua từng câu chữ mộc mạc nhưng sâu sắc, truyện đã gợi lên những suy ngẫm sâu xa về giá trị của gia đình, về những hy sinh mà bậc làm cha làm mẹ sẵn sàng dành cho con cái. Đọc Bát phở, mỗi chúng ta có lẽ sẽ tự nhìn lại mình, để trân trọng hơn những gì cha mẹ đã làmvà suy ngẫm về những giá trị thiêng liêng trong cuộc sống.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
