Phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài “ Thơ tình cuối mùa thu” – Xuân Quỳnh

THƠ TÌNH CUỐI MÙA THU

Cuối trời mây trắng bay
Lá vàng thưa thớt quá
Phải chăng lá về rừng
Mùa thu đi cùng lá

Mùa thu ra biển cả
Theo dòng nước mênh mang
Mùa thu vào hoa cúc
Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em
Là của mùa thu cũ
Chợt làn gió heo may
Thổi về xao động cả:

Lối đi quen bỗng lạ
Cỏ lật theo chiều mây
Đêm về sương ướt má
Hơi lạnh qua bàn tay
Tình ta như hàng cây
Đã qua mùa gió bão
Tình ta như dòng sông
Đã yên ngày thác lũ

Thời gian như là gió
Mùa đi cùng tháng năm
Tuổi theo mùa đi mãi
Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại…
– Kìa bao người yêu mới
Đi qua cùng heo may

Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại.
Chỉ còn anh và em
Cùng tình yêu ở lại.

(Tự hát, Xuân Quỳnh, NXB Tác phẩm mới, 1984)

1/ Mở bài : Giới thiệu tác giả, tác phẩm, khái quát nội dung cần phân tích, đánh giá.

Trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam, Xuân Quỳnh là một trong những tên tuổi tiêu biểu với tiếng nói thơ đằm thắm, dịu dàng và đầy nữ tính. Thơ Xuân Quỳnh luôn khiến người đọc rung động bởi những cung bậc cảm xúc chân thành, mãnh liệt và thiết tha của một trái tim luôn khát khao yêu thương và được yêu thương. Trong số những bài thơ tình sâu lắng của bà, “Thơ tình cuối mùa thu” là tác phẩm thể hiện trọn vẹn một quan niệm đẹp về tình yêu: tình yêu chân thành sẽ vượt qua thời gian và mọi biến thiên của cuộc sống. Bài thơ vừa là bản tình ca dịu nhẹ của hai tâm hồn đồng điệu, vừa là một khúc trầm chiêm nghiệm về sự đổi thay của thời gian và sự vĩnh cửu của cảm xúc con người.

2/ Thân bài:

a/ Phân tích, đánh giá về nội dung tác phẩm.

– Chủ đề: tình yêu đích thực vượt qua thời gian và mọi sự thay đổi của cuộc đời

– Hình ảnh thơ: mây trắng, lá vàng, dòng nước mênh mang, hoa cúc. Mỗi sự vật, hiện tượng đều mang những đặc điểm sắc thái khác nhau nhưng tựu chung lại là một sự rơi rớt, lạc lõng, nhỏ bé. Đó là những dự cảm dự báo về một mùa thu sắp qua đi. Lá rụng về cội, dòng nước sẽ đi ra biển cả cũng như mùa thu đến rồi đi, đó là quy luật đất trời mà muôn đời nay vẫn vậy.

– Hình ảnh làn gió heo may là hình ảnh đẹp giàu sức gợi tả. Hình ảnh này như là một nhân chứng của tình yêu đã chứng kiến biết bao cuộc hò hẹn của anh và em. Ký ức chợt sống dậy, kỉ niệm tình yêu ùa về. Ta đang sống trong hạnh phúc bởi tình yêu hiện tại nhưng cũng ngây ngất khi nhớ về quá khứ – một quá khứ cũng ắp đầy thương yêu.

b/ Phân tích, đánh giá về nghệ thuật của tác phẩm.

– Nhịp thơ nhẹ nhàng, trầm buồn đưa người đọc đi từ hiện tại đến quá khứ rồi lại từ quá khứ trở về với hiện tại.

– Lời thơ giản dị trong sáng, tứ thơ khoan thai, nhịp nhàng như được nói lên bằng chính nỗi lòng của nhà thơ. Đó là một trái tim luôn chan chứa yêu thương, luôn đòi hỏi đến cùng của mọi cung bậc cảm xúc, luôn khát khao yêu thương và sống hết mình, sống đến tận cùng mọi giác quan của yêu thương đó.

3/ Kết bài: Đánh giá chung:

“Thơ tình cuối mùa thu” là bản tình ca nhẹ nhàng nhưng đầy rung động về tình yêu. Qua bài thơ, Xuân Quỳnh đã gửi gắm một quan niệm sống và yêu sâu sắc: trong vòng xoay biến chuyển không ngừng của vạn vật và thời gian, vẫn có những điều bất biến, thiêng liêng – đó là tình yêu chân thành và sự gắn bó giữa hai con người. Tình yêu ấy không bị cuốn trôi bởi thời gian, không phai nhạt theo mùa mà ngược lại, càng thấm đượm và bền chặt hơn sau mỗi đổi thay của cuộc sống. Bài thơ không chỉ khiến người đọc rung động bởi vẻ đẹp của ngôn ngữ và hình ảnh, mà còn bởi một tấm lòng luôn hướng về tình yêu với tất cả sự chân thành và thủy chung.