KHÁT VỌNG
Hãy sống như đời sống để biết yêu nguồn cội
Hãy sống như đồi núi vươn tới những tầm cao
Hãy sống như biển trào, như biển trào để thấy bờ bến rộng
Hãy sống như ước vọng để thấy đời mênh mông
Và sao không là gió, là mây để thấy trời bao la
Và sao không là phù sa rót mỡ màu cho hoa
Sao không là bài ca của tình yêu đôi lứa
Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư
Và sao không là bão, là giông, là ánh lửa đêm đông
Và sao không là hạt giống xanh đất mẹ bao dung
Sao không là đàn chim gọi bình minh thức giấc
Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư
(Bùi Minh Tuấn)
I. Mở bài
Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn – người con ưu tú của vùng quê giàu truyền thống cách mạng Xuân Trường, Nam Định – đã ghi dấu ấn đậm nét trong lòng công chúng yêu nhạc với những ca khúc sâu sắc, trữ tình, giàu tính nhân văn như Đất nước, Bài ca không quên, Dấu chân phía trước… Âm nhạc của ông không cầu kỳ, xa vời mà giản dị, mộc mạc như chính tấm lòng ông dành cho cuộc đời, cho đất nước.
Một trong những tác phẩm tiêu biểu, để lại âm vang dài lâu trong lòng người nghe chính là ca khúc Khát vọng, phổ nhạc từ bài thơ Nhờ Đảng tôi biết được của Đặng Viết Lợi, ra đời vào mùa xuân năm 1985. Bằng giai điệu thiết tha và lời ca thấm đẫm tinh thần cống hiến, Khát vọng không chỉ là một bản nhạc, mà còn là một lời nhắn gửi sâu sắc về lý tưởng sống, về ước mơ được góp phần dựng xây cuộc đời chung.
II. Thân bài: Nêu và phân tích nội dung, chủ đề
a. Nêu nội dung, chủ đề
Ca khúc“ Khát vọng” của Bùi Minh Tuấn thể hiện khát vọng hướng tới những tình điều cao đẹp, được cống hiến cho cuộc đời chung.
– “ Khát vọng” của Bùi Minh Tuấn là lời ước nguyện chân thành và tha thiết, là những khát khao và lý tưởng cống hiến không mệt mỏi để làm đẹp cho cuộc sống. Cũng là lời nhắc nhở, thúc giục thế hệ trẻ hôm nay phải chọn cho mình lối sống mang đến giá trị trên cơ sở giữ gìn những nét bản sắc của quê hương, dân tộc.
b. Phân tích nội dung, chủ đề:
+ Chủ đề tác phẩm được mở ra bằng những vần thơ nhẹ nhàng, sâu lắng. Mở đầu trang thơ là bốn lần điệp ngữ “hãy sống như…” cộng với kết cấu lặp lại nhấn mạnh lời mong muốn thiết tha của nhạc sĩ dành cho mọi người: Điều thứ nhất hãy sống như chính cuộc đời mà ta đang sống và phải biết trân trọng lịch sử, cội nguồn, truyền thống của cha ông đã đi trước. Đó là lối sống dựa trên đạo lý “uống nước nhớ nguồn” từ bao đời nay của cha ông ta. Điều thứ hai hãy sống giống như những đồi núi vững chãi, thách thức trước khó khăn, gian khổ để vươn đến những tầm cao mới và khẳng định được giá trị của mình. Điều thứ ba hãy sống như biển trào để cảm nhận được những nhịp đập của con sóng và bờ biển rộng bao la, để thấy được bến bờ bao la, vô tận của cuộc đời. Cuối cùng hãy sống với những ước vọng cao đẹp để thấy cuộc đời mênh mông, rộng lớn nhưng có giá trị vô cùng.
Hãy sống như đời sống để biết yêu nguồn cội
………………………………
Hãy sống như ước vọng để thấy đời mênh mông.
-> Đó đều là những khát vọng sống cao đẹp mà nhạc sĩ muốn thế hệ trẻ hướng tới, các điệp ngữ “hãy sống như”… xuất hiện kết hợp với nhịp điệu nhanh, dồn dập, nhấn mạnh khát vọng sống cao đẹp của nhạc sĩ và niềm mong muốn đến cháy bỏng của ông dành cho thế hệ trẻ hôm nay.
+ Chủ đề tác phẩm được thể hiện ở tám câu thơ còn lại tiếp tục mạch cảm xúc về lẽ sống cao đẹp:
Và sao không là gió, là mây để thấy trời bao la
Và sao không là phù sa rót mỡ màu cho hoa
…………………………………………….
Sao không là đàn chim gọi bình minh thức giấc
Sao không là mặt trời gieo hạt nắng vô tư
+ Lời thơ tha thiết, dìu dặt rồi vút cao cùng những câu hỏi tu từ tự vấn lòng và tự vấn người: sao không là gió, là mây để thấy bầu trời bao la; sao không là phù sa để rót mật ngọt cho đời, gieo màu mỡ cho cây cối, hoa lá; sao không là bài ca để ngân nga tình yêu đôi lứa; sao không là mặt trời để gieo hạt nắng vô tư, tự nguyện sưởi ấm cho cuộc đời, xua tan giá lạnh mùa đông; sao không là hạt giống để ươm mầm thành cây và cuối cùng là sao không là đàn chim để gọi bình minh thức dậy…Liên tiếp các điệp ngữ “sao không|”, “và sao” xuất hiện nhấn mạnh những mong mỏi của nhạc sĩ với cuộc đời. Đó đều là những khát vọng và lý tưởng sống cao đẹp, thể hiện mong ước tự nguyện cống hiến cho cuộc đời, là lẽ sống đẹp của tuổi trẻ và con người hôm nay như một lời động viên, thôi thúc con người hãy sống và theo đuổi những mơ ước, những khát vọng của chính bản thân mình. Bài hát nhắc đến những mục đích sống của con người, tưởng chừng như to tát nhưng thực ra, đó đều là những điều bình dị mà ai ai cũng có thể làm được. Đó là sống yêu thương nguồn cội, sống luôn thẳng đầu nhìn về tương lai, để thấy và hòa mình vào với thiên nhiên, với những ước mơ cháy bỏng, và quan trọng nhất là được sống cuộc đời của chính mình, để dù sau này, dù khi trở về với cát bụi cũng không phải hối tiếc bất cứ điều gì.
-> Giọng điệu thiết tha, ngân nga cảm xúc, nhịp dồn dập, cảm xúc chân thành của lời ca khiến những mong ước ấy trở nên thật tha thiết, có sức lay động mạnh tâm hồn người đọc, người nghe.
+ Chủ đề của tác phẩm mang lại cho người đọc cảm giác khát khao, hy vọng và động lực để sống như đời sống, đời núi vươn tới những mục tiêu cao hơn và yêu thương nguồn cội của mình. Thi phẩm truyền tải được thông điệp tích cực và sâu sắc về lối sống có trách nhiệm và ước mơ, giúp người đọc cảm nhận được giá trị của cuộc sống và tình yêu thương. Những vần thơ đầy ý nghĩa trong bài thơ “Khát vọng” đã nói hộ tiếng lòng của rất nhiều người về những khát vọng đẹp đẽ thể hiện được lý tưởng sống của con người hôm nay. Đó là lời nhắc nhở hãy sống làm sao để mang đến giá trị ý nghĩa cho cuộc đời, đừng sống hoài, sống phí , hãy sống đẹp để cống hiến, làm đẹp cho chính bản thân mình , cho cộng đồng, xã hội từ đó khẳng định được giá trị của mình trên cuộc đời này.
– Bài thơ đem đến cho mọi người cảm xúc phong phú, cảm phục tự hào về tình yêu cuộc đời tha thiết mà tác giả gửi gắm. Đó là khát vọng hóa thân để cống hiến và dựng xây cuộc đời.
b. Phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về nghệ thuật
– Bài thơ với những ca từ dễ hiểu, lời ca ngọt ngào, êm ái, sử dụng những từ ngữ chất chứa nhiều tâm tư tình cảm, là lời của những trái tim yêu thương cuộc đời, sống tận hiến và luôn hướng tới tương lai trong tâm thế vui vẻ, hạnh phúc nhất|
– Bài thơ sử dụng khá nhiều điệp từ, điệp ngữ nhất là kết cấu lặp lại hãy sống như… sao không… vì sao… tạo sự liên kết nhịp nhàng giữa các dòng thơ, tạo âm hưởng giục giã, nhấn mạnh những khát khao và mong muốn chân thành của nhà thơ. Những hình ảnh ẩn dụ giàu sức gợi như “mặt trời gieo hạt nắng, gọi bình minh thức giấc”… phép liệt kê tầng bậc các hình ảnh khiến bài thơ giàu sức gợi, đồng thời tao âm hưởng du dương, nhẹ nhàng và bay bổng cho bài hát, nhấn mạnh ý tưởng và biểu đạt cảm xúc.
– Với nhịp 6/8 thong thả, giai điệu trầm ấm, âm vực thấp ở đoạn đầu thể hiện nỗi trăn trở từ lâu đang chất chứa trong lòng. Sang đoạn sau nhịp điệu nhanh, rộn ràng, tha thiết…giai điệu chợt vút lên như muốn bày tỏ khát vọng, ý nguyện thiết tha mong muốn được cống hiến cho cuộc đời chung.
– Khẳng định lại giá trị của tác phẩm, nêu cảm xúc của cá nhân hoặc bức thông điệp mà tác giả muốn gửi tới mọi người.
III. Kết bài
Khát vọng của Bùi Minh Tuấn là một thi phẩm – ca khúc giàu cảm xúc và tư tưởng, mang đến cho người đọc, người nghe những rung động sâu xa về ý nghĩa của cuộc sống. Qua nhịp điệu tha thiết và những hình ảnh thơ đầy gợi cảm, tác phẩm đã truyền đi một thông điệp mạnh mẽ về lý tưởng sống đẹp: sống có ích, sống để cống hiến, sống để yêu thương.
Bài thơ không chỉ khơi gợi trong lòng người niềm tự hào về cuộc sống mà còn đánh thức trong mỗi chúng ta một khát vọng sống đẹp, sống có giá trị – như ánh mặt trời, như dòng phù sa, như đàn chim gọi nắng. Đó là thông điệp bất tận mà tác phẩm đã và sẽ mãi truyền tải đến nhiều thế hệ hôm nay và mai sau.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
