I. Mở bài
Giới thiệu bài thơ “Đi dọc lời ru” của nhà thơ Chu Thị Thơm – một khúc tâm tình sâu lắng, thấm đẫm nghĩa tình mẫu tử.
Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc: bài thơ là bản hòa ca dịu dàng về tình mẹ, được thể hiện bằng giọng thơ tha thiết, ngôn từ giản dị mà sâu sắc, giàu sức gợi.
II. Thân bài
1. Giá trị nội dung
Lời ru – biểu tượng cho tình mẹ bao la và những hi sinh thầm lặng:
- Cả bài thơ là một hành trình “đi dọc” theo lời ru của mẹ, chất chứa biết bao yêu thương và tảo tần.
- Tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh lời ru như một dòng chảy êm đềm xuyên suốt thời gian, theo con từ thuở nằm nôi đến suốt cuộc đời.
- Những hình ảnh như “nắng mưa cuộc đời”, “hạnh phúc xa vời”, “lời đắng cay”, “nước mắt âm thầm”… cùng các từ láy giàu cảm xúc như hắt hiu, chông chênh, lắt lay đã khắc họa rõ nét nỗi vất vả, hi sinh lặng thầm của mẹ.
Lòng biết ơn và sự thấu hiểu sâu sắc của người con:
- Bài thơ không chỉ là khúc ca ngợi ca tình mẹ, mà còn là tiếng nói tri ân lặng lẽ mà tha thiết từ người con từng trải.
- Những trải nghiệm cuộc đời giúp người con càng thấm thía giá trị thiêng liêng của lời ru và tình mẹ.
- Mỗi câu thơ giản dị mà chân thành, giàu sức lay động, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và xúc động.
2. Giá trị nghệ thuật
Thể thơ lục bát dịu dàng, đậm chất dân gian:
Âm điệu du dương, ngọt ngào của thể thơ lục bát hòa quyện cùng giai điệu lời ru, làm tăng chiều sâu cảm xúc.
Ngôn ngữ tinh tế, biểu cảm:
Từ láy như hắt hiu, chông chênh, lắt lay… giàu tính tạo hình, góp phần làm nổi bật hình ảnh người mẹ tất bật, gian truân vì con.
Cách sử dụng ẩn dụ, liên tưởng độc đáo khiến lời thơ giàu hình tượng và cảm xúc, vừa mộc mạc, vừa sâu lắng.
Kết cấu đầu cuối tương ứng:
Bài thơ mở đầu bằng lời ru và khép lại cũng bằng lời ru – tạo nên một vòng tròn khép kín gợi cảm giác trọn vẹn, lắng đọng như một giấc mơ tuổi thơ nhẹ nhàng và vĩnh cửu.
III. Kết bài
“Đi dọc lời ru” là bản tình ca đầy xúc cảm về tình mẫu tử, ngợi ca đức hi sinh và tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ.
Bài thơ để lại dư âm sâu lắng trong lòng người đọc bởi cảm xúc chân thành, chất thơ mộc mạc mà giàu giá trị nhân văn.
Bài làm tham khảo
“A… ru hời… ơi hời ru. Mẹ thương con có hay chăng / Thương từ khi thai nghén trong lòng…” – lời ru êm dịu ấy tựa một bản trường ca bất tận về tình mẫu tử thiêng liêng. Lời ru không chỉ là tiếng hát dịu dàng đưa con vào giấc ngủ, mà còn là di sản văn hóa, là biểu tượng cho tình yêu thương bao la của mẹ, của bà dành cho những đứa con thơ bé bỏng. Từ ý nghĩa sâu xa ấy, nhà thơ Chu Thị Thơm đã thổi hồn vào bài thơ “Đi dọc lời ru”, thay lời những người con nói lên tấm lòng biết ơn sâu sắc với mẹ, với lời ru ngọt ngào đã nuôi dưỡng tâm hồn ta từ thuở ấu thơ.
Bài thơ là tiếng lòng của một người con đã trưởng thành, đi qua bao nẻo đường đời, giờ ngoảnh lại thầm nhớ những lời ru mẹ thuở xưa – những lời hát nhẹ nhàng mà sâu lắng, thấm đẫm yêu thương. Lời ru ấy không chỉ là tình mẹ dịu dàng, mà còn chất chứa khát vọng sống, khát vọng hướng thiện và những mong mỏi tha thiết mà mẹ gửi gắm vào con.
À ơi… đi suốt cuộc đời
Vẫn nghiêng cánh võng những lời mẹ ru.
Lời thơ nhẹ nhàng, sâu lắng như chính âm điệu của những câu hát ru. “À ơi” – hai tiếng đầu đời của con, cũng là khúc dạo đầu êm ái trong suốt hành trình lớn khôn. Cánh võng đong đưa theo nhịp lời ru, theo nhịp tình yêu của mẹ. Từng câu từng chữ của lời ru như dòng sữa ngọt ngào nuôi lớn tâm hồn con. Lời ru là cánh cửa mở ra một thế giới mộng mơ, nơi con được sống trong sự bao bọc, chở che. Và khi con lớn lên, giữa bộn bề cuộc sống, lời ru ấy lại trở thành nơi để con tựa vào, là điểm tựa tinh thần, là miền ký ức thiêng liêng nhắc con nhớ về nguồn cội, về đạo làm người, về nghĩa tình sâu nặng mẹ dành cho con.
Câu ca từ thuở ngày xưa
Hắt hiu những nẻo nắng mưa cuộc đời.
Chông chênh hạnh phúc xa vời
Lắt lay số phận những lời đắng cay.
Lời ru của mẹ không chỉ là yêu thương ngọt ngào mà còn là những bài học đầu đời, là tiếng nói của trải nghiệm và khổ đau. Mẹ giấu vào lời ru những lo toan, vất vả, những “chông chênh”, “lắt lay” của phận người – để con được ngủ yên trong giấc mơ ngọt lành, được lớn lên trong niềm tin vào cuộc sống. Mỗi lời mẹ ru là một đóa hoa đẹp được chắt lọc từ giọt mồ hôi, từ nước mắt thầm lặng, từ những năm tháng hy sinh không tên tuổi.
Mẹ ru con giữa vườn trưa
Miền quê thao thức nắng mưa cuối trời.
Bao năm lưu lạc quê người
Con đi vẫn nhớ những lời mẹ ru.
Ký ức về mẹ, về lời ru, về miền quê nghèo thân thương vẫn luôn hiển hiện trong tâm trí người con xa xứ. Lời ru như sợi dây vô hình nối con với quê hương, với mẹ, với những tháng ngày tuổi thơ không thể nào quên. Dù đi xa đến đâu, dù trưởng thành ra sao, lời ru vẫn là giai điệu ngọt ngào vang vọng mãi trong tâm hồn con – lời ru của yêu thương, của cội nguồn.
Mẹ gom cả thế gian này
Tình yêu hạnh phúc trao tay con cầm.
Nẻo xưa nước mắt âm thầm
Đường gần trái ngọt con cầm trên tay.
Tình mẹ dạt dào như biển lớn, bao dung như trời cao, lặng lẽ như dòng suối ngầm. Lời ru của mẹ là kết tinh của tình yêu vĩ đại – mẹ trao cho con cả thế giới, gom cả những hạnh phúc nhỏ bé và lớn lao để dệt nên hành trang con mang theo trên đường đời. Qua từng lời ru, mẹ truyền cho con bài học làm người, cách sống tử tế, biết yêu thương, biết hy vọng và không ngừng vươn lên.
Bài thơ “Đi dọc lời ru” mang âm hưởng du dương, từ ngữ nhẹ nhàng, thanh thoát, giàu tính nhạc và cảm xúc. Những hình ảnh ẩn dụ, so sánh, liên tưởng đầy tinh tế tạo nên chiều sâu tâm hồn trong từng câu thơ. Mở đầu và kết thúc bằng lời ru khiến bài thơ như một vòng tròn khép kín của yêu thương – khởi nguồn từ lời ru mẹ, và cũng là nơi con tìm về.
À ơi… Bóng cả mây bay
Lời ru đi dọc tháng ngày trong con.
Hình ảnh kết thúc vừa đẹp vừa xúc động. “Bóng cả mây bay” là hình ảnh biểu tượng cho mẹ – người luôn lặng lẽ dõi theo, chở che con qua mọi tháng năm. Lời ru ấy đi suốt cuộc đời con, là bản nhạc nền của ký ức, là ánh sáng soi đường những khi con lạc lối, là hơi ấm giữa đêm dài cuộc sống.
“Đi dọc lời ru” là một bản tình ca dâng lên mẹ – người đã hy sinh cả đời để nuôi con khôn lớn, dạy con nên người. Lời ru ấy là tình mẹ – thứ tình yêu cao quý, vĩnh cửu nhất trên đời. Và trong trái tim con, tiếng ru ngọt ngào ấy sẽ mãi ngân vang không dứt, như một giai điệu thiêng liêng đi theo con đến hết cuộc đời.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
