KHÔNG CÓ GÌ TỰ ĐẾN ĐÂU CON
Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.
Không có gì tự đến dẫu bình thường
Phải bằng cả đôi tay và nghị lực
Như con chim suốt ngày chọn hạt
Năm tháng bao dung nhưng khắc nghiệt lạ kì.
Dẫu bây giờ bố mẹ – đôi khi
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi
Có roi vọt khi con hư và dối
Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.
Đường con đi dài rộng rất nhiều
Năm tháng nụ xanh giữ cây vươn thẳng
Trời xanh đấy, nhưng chẳng bao giờ lặng
Chỉ có con mới nâng nổi chính mình.
Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh.
(Nguyễn Đăng Tấn, Không có gì tự đến đầu con. trích tập thơ Lời ru Vầng trăng, NXB Hội Nhà văn, 2000).
Gợi ý
– Để tài: tình cảm gia đình ( tinh phụ tử).
– Chủ đề: Bài thơ nói chung và đoạn thơ nói riêng là lời nhắn nhủ tha thiết của người cha gửi gắm đến con những bài học sâu sắc về cuộc sống.
– Khổ thơ đầu: Cha nói với con về tình cảm gia đình, mong con hiểu được tâm tình của cha mẹ. Cha mẹ tin rằng con sẽ hiểu được tấm lòng và tình yêu thương của cha mẹ. Cha yêu thương con, là chỗ dựa vững chắc cho con nhưng không nuông chiều.
– Khổ sau: Cha nói với con về con đường phía trước “dài rộng rất nhiều” nhưng điều quan trọng là con phải biết “giữ cây vươn thẳng”, tự giác và nghiêm khắc với bản thân. Các hình ảnh ẩn dụ “Đường con đi dài rộng”, “năm tháng nụ xanh giữ cây vươn thẳng”, “Trời xanh chẳng bao giờ lặng” nhằm khẳng định đường đời lắm gian nan, con phải có ý chí, bản lĩnh, không được cúi đầu trước khó khăn, cám dỗ của cuộc đời. Ý thơ là lời răn dạy: Không ai có thể sống thay con, chỉ có con mới quyết định được tương lai cuộc đời của mình.
– Câu cuối đứng riêng tạo khổ thơ cuối đặc biệt bởi chỉ có một dòng thơ ngắn kết hợp đấu gạch ngang gợi suy ngẫm về những điều cha dạy mà con cần khắc cốt ghi tâm. Từ láy “đinh ninh” như một lời trao gửi thiêng liêng của thế hệ cha anh, nhẹ nhàng mà vô cùng sâu sắc, thấm thía.
=> Qua bài thơ người đọc cảm nhận được tình yêu thương con sâu nặng của người cha, sự trân trọng, tin yêu của nhà thơ vào tình cảm gia đình – một tình cảm thiêng liêng, cao đẹp.
Về nghệ thuật đoạn thơ:
– Sử dụng thể thơ tự do phù hợp với việc diễn tả những lời thủ thỉ, tâm tình và dặn dò thiết tha, sâu lắng của người cha dành cho con.
– Hình ảnh bình dị, gần gũi nhưng giàu ý nghĩa biểu tượng, mang tính khái quát cao, phù hợp những suy tư, cách nhìn có chiều sâu về cuộc sống của người cha.
– Ngôn ngữ trong sáng, biểu cảm, giọng điệu tha thiết, sâu lắng nhưng trang nghiêm, tự hào
– Các phép tu từ ẩn dụ, so sảnh, nhân háo, điệp ngữ….. được sử dụng khéo léo, phát huy hiệu quả trong diễn đạt.
Bài làm
Chín dòng thơ cuối bài “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn là lời nhắn gửi tha thiết, chân thành của người cha dành cho con trên hành trình trưởng thành. Tình cảm phụ tử hiện lên sâu sắc qua từng câu chữ. Người cha không chỉ mong con hiểu những khi “nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi” không phải vì nghiêm khắc, mà vì thương yêu thật lòng. Cha mẹ là chỗ dựa, nhưng không thể sống thay con; tình yêu thương không đồng nghĩa với chiều chuộng. Trên con đường đời “dài rộng rất nhiều”, con cần vững vàng như “nụ xanh giữ cây vươn thẳng”, phải tự lập, sống có ý chí và trách nhiệm. Những hình ảnh ẩn dụ như “trời xanh chẳng bao giờ lặng” gợi ra thông điệp: cuộc sống luôn nhiều biến động, chỉ có con mới “nâng nổi chính mình”. Dòng thơ cuối đứng riêng – “Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh” – như một lời dặn dò khắc cốt ghi tâm, vừa dứt khoát vừa sâu lắng. Với thể thơ tự do, ngôn ngữ trong sáng, hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi, đoạn thơ thể hiện tình cảm cha con thiêng liêng và gửi gắm bài học sống đầy ý nghĩa cho thế hệ trẻ hôm nay.
BÀI VIẾT LIÊN QUAN:
