Viết đoạn văn ghi lại cảm nhận về một bài thơ thuộc kiểu bài biểu cảm. Ở đó, các em sẽ nói lên ấn tượng của em về bài thơ và làm sáng tỏ những ấn tượng đó qua việc cảm nhận cái hay, cái đẹp về nội dung, nghệ thuật của bài thơ. Kiểu bài này các em đã được học từ lớp 6 với những thể thơ cụ thể như lục bát, bốn chữ, năm chữ, sáu chữ, bảy chữ, tám chữ, thơ tự do,…. Nhìn chung, phương thức tổ chức bài làm của các thể là giống nhau, chỉ khác phần đánh giá nghệ thuật (vì mỗi thể thơ đều có nét đặc trưng riêng).
Làm thế nào để viết được đoạn văn đúng và hay? Những chia sẻ của Lớp văn cô Thu dưới đây sẽ giúp các em làm tốt hơn dạng bài này.
1/ Các em đọc kỹ bài thơ nhiều lần để nắm bắt nội dung, chủ đề và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.
2/ Xác định chủ đề của bài thơ : Bài thơ nói về điều gì? (Tình yêu quê hương, tình mẫu tử, tình bạn, lòng yêu nước, nỗi buồn chiến tranh…)
3/ Em hãy đọc thành tiếng để cảm nhận được giọng điệu và cảm xúc của bài thơ. Bài thơ có giọng điệu vui tươi, trầm buồn, sâu lắng , thiết tha hay hào hùng, mạnh mẽ ? Nó gợi lên trong em những cảm xúc gì?
4/ Em hãy gạch chân vào những từ ngữ, hình ảnh độc đáo, những câu thơ nào gây ấn tượng mạnh để làm minh chứng cho cảm xúc, ấn tượng của em về bài thơ.
5/ Bài viết của em cần phải có bố cục mạch lạc, rõ ràng, hành văn trôi chảy, tình cảm chân thành, tự nhiên.
Một đoạn văn cảm nhận thường có 3 phần:
I. Mở đoạn : Giới thiệu bài thơ và nêu cảm xúc chung của em về bài thơ
– Giới thiệu tên bài thơ, tác giả, hoàn cảnh sáng tác (nếu cần).
– Nêu cảm xúc chung về bài thơ: Xúc động, tự hào, thấm thía, suy ngẫm, …
Ví dụ :
“Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một bài thơ giản dị nhưng chứa đựng khát vọng cống hiến cao đẹp. Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên mà còn thể hiện tình yêu đất nước sâu sắc. Đọc bài thơ, tôi cảm thấy tràn đầy niềm tin yêu cuộc sống và lòng biết ơn với những giá trị giản dị mà thiêng liêng.
II. Thân đoạn: Làm rõ ấn tượng của em về bài thơ
– Cảm nhận về nội dung:
+ Nội dung chính của bài thơ là gì?
+ Câu thơ / khổ thơ/ từ ngữ / hình ảnh nào làm em ấn tượng nhất?
+ Hình ảnh nào mang nhiều ý nghĩa?
– Cảm nhận về nghệ thuật:
+ Bài thơ sử dụng thể thơ nào? Cách gieo vần, ngắt nhịp có tác dụng gì trong việc biểu đạt nội dung bài thơ?
+ Cách dùng từ, hình ảnh, biện pháp tu từ có gì đặc sắc?
+ Nhịp điệu bài thơ có phù hợp với nội dung không?
Ví dụ :
Hình ảnh “con chim hót, cành hoa” trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” không chỉ miêu tả vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên mà còn ẩn dụ cho những con người luôn cống hiến lặng thầm cho cuộc đời. Nhịp thơ 5 chữ nhẹ nhàng, tha thiết càng làm nổi bật khát vọng sống ý nghĩa của tác giả. Đặc biệt, câu thơ “Ta làm con chim hót / Ta làm một cành hoa” rất giản dị nhưng hàm chứa một khát vọng cao cả vô cùng. Đó là khát vọng được hoá thân, được dâng hiến, được sống một cuộc đời đẹp – một cuộc đời cho vạn cuộc đời. Khao khát hoá thân thành một cành hoa giữa một vườn hoa xuân, một tiếng chim giữa muôn vàn âm thanh lảnh lót, một khát vọng rất đỗi khiêm nhường khiến tôi càng xúc động và ngưỡng mộ tấm lòng của nhà thơ Thanh Hải.
III. Kết đoạn – Đánh giá và cảm xúc đọng lại
– Khẳng định lại giá trị bài thơ.
– Nêu cảm xúc, suy nghĩ sâu lắng của bản thân.
Ví dụ:
Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” để lại trong tôi một ấn tượng sâu sắc về lối sống cống hiến và tình yêu cuộc đời tha thiết. Bằng những hình ảnh gần gũi, nhịp thơ nhẹ nhàng, Thanh Hải đã truyền đến người đọc thông điệp ý nghĩa về lẽ sống giản dị mà cao đẹp. Đọc bài thơ, tôi càng thấm thía hơn ý nghĩa của sự đóng góp dù nhỏ bé nhưng chân thành trong cuộc đời. Bài thơ đã đánh thức trong tôi những tình cảm đẹp, thôi thúc tôi đứng lên hành động để thực sự sống và cống hiến.
Các em cần lưu ý rằng, viết đoạn văn ghi lại cảm nhận tức là các em được hoàn toàn chủ động nói lên cảm xúc, suy nghĩ, tình cảm của mình về bài thơ. Chính vì thế, các em không cần phải nói hết nội dung hay nghệ thuật của cả bài thơ mà chỉ cần nêu bật những gì khiến các em ấn tượng, rung động. Bài viết cần tập trung vào những điểm nổi bật nhất, tránh phân tích dàn trải và nhất là đừng nhầm sang kể lể nội dung các em nhé!