Đề 1. Dựa vào bài Chiếu dời đô và Hịch tướng sĩ, hãy nêu suy nghĩ của em về vai trò của những người lãnh đạo anh minh đối với vận mệnh của đất nước.
I. Mở bài
– Dẫn dắt, đặt vấn đề : Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (Thân Nhân Trung) – người tài đức là sinh khí, là sự sống của đất nước.
– Nêu vấn đề: Người lãnh đạo có vai trò quan trọng, quyết định đến vận mệnh của một quốc gia, dân tộc.
II. Thân bài
Luận điểm 1: Những phẩm chất của người lãnh đạo anh minh (Người lãnh đạo anh minh là người như thế nào?)
– Có tầm nhìn xa, trông rộng
– Có lòng yêu nước, thương dân, hết lòng vì vận mệnh của dân tộc
– Có kiến thức sâu rộng, uyên thâm
– Luôn sáng suốt, phân minh, công bằng, chính trực,…
Luận điểm 2: Vai trò của người lãnh đạo anh minh đối với vận mệnh đất nước
– Lý Thái Tổ là vị vua khai sinh ra vương triều Lý – một triều đại thịnh vượng trong lịch sử dân tộc ta
– Sau khi giành được hòa bình, đất nước đang trên giai đoạn dựng xây và phát triển, vua Lí Thái Tổ đã nhận ra những điểm hạn chế của kinh đô Hoa Lư và những lợi thế, tương lai của vùng đất Thăng Long. Chính nhờ tầm nhìn xa trông rộng của nhà vua mà đất nước mới có điều kiện phát triển và trở nên hưng thịnh.
– Nhà vua cũng rất khéo léo trong việc thuyết phục nhân dân và quần thần dời đô :
+ Nhắc lại các triều đại dời đô thành công trong lịch sử: nhà Thương , nhà Chu à kết quả tốt đẹp: đất nước thái bình, thịnh trị, nhân dân no đủ, ấm êm.
+ Đồng thời với đó, nhà vua cũng phân tích những hạn chế của kinh đô Hoa Lư và sự bảo thủ của các triều Đinh , Lê à hậu quả: số vận ngắn ngủi, nhân dân khốn khổ
+ Chỉ ra những lợi thế của vùng đất Thăng Long
Trong thời đại đất nước đang trên đà phát triển hưng thịnh, Lí Thái Tổ với kiến thức uyên thâm về địa lí, phong thủy, tầm nhìn xa trông rộng cùng với tấm lòng yêu nước thương dân đã đưa ra quyết định dời đô, tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ trong lịch sử.
Luận điểm 3: Vai trò của vị tướng tài ba đối với vận mệnh của đất nước
– Trần Quốc Tuấn là vị tướng tài ba dưới thời vua Trần Nhân Tông, là người có công lao to lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần 2, lần 3 (lần 1 – 1258, lần 2 – 1285, lần 3 – 1288).
– Trước khi cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ ba bùng nổ, nhận thấy khí thế của quân đội ta đang trên đà đi xuống, Trần Quốc Tuấn đã ngay lập tức viết “Hịch tướng sĩ ” để khích lệ tinh thần quân đội lập nên chiến thắng anh dũng trước quân Mông – Nguyên . Đó là một hành động vô cùng cần thiết và hợp lí, đánh trúng vào lòng yêu nước, căm thù giặc của binh sĩ, phát động đấu tranh trong toàn đất nước.
– Trần Quốc Tuấn không chỉ nắm được điểm yếu của giặc mà còn nhận thức rất rõ điểm mạnh, điểm yếu của quân ta khiến cho bài hịch có ảnh hưởng mạnh mẽ và có sức thuyết phục lớn đối với quân đội.
– Sự am hiểu binh pháp, tài điều binh khiển tướng, biết nắm bắt thời cơ và tấm lòng trung quân ái quốc của Trần Quốc Tuấn chính là mấu chốt giúp ta giành được thắng lợi trước quân giặc hùng mạnh và hung hãn như quân Nguyên – Mông.
Luận điểm 4 : Bàn luận – đánh giá
– Cả Lí Thái Tổ và Trần Quốc Tuấn đều là những vị lãnh đạo anh minh và sáng suốt, hội tụ đủ những phẩm chất tinh anh của đân tộc, có công lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
– Nếu như không có các vị vua sáng, tướng tài thì đất nước không thể phát triển và thậm chí còn đi đến diệt vong.
III. Kết bài
– Khẳng định lại vấn đề nghị luận: Từ những phân tích trên đây, có thể thấy những vị lãnh đạo anh minh và sáng suốt có vai trò rất lớn đối với vận mệnh dân tộc.
– Liên hệ hiện tại: Đất nước đang trên đà phát triển, xu thế hội nhập ngày càng mạnh mẽ, chúng ta cần đến những người lãnh đạo sáng suốt, anh minh để đưa đất nước đi đến bến bờ thành công, hạnh phúc.
Đề bài 2 : Từ bài “Bàn luận về phép học” của Nguyễn Thiếp, hãy trình bày mối quan hệ giữa “học” và “hành”
DÀN Ý
I. Mở bài:
Dẫn dắt và giới thiệu lời nói của Nguyễn Thiếp: Học rông rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm.
II. Thân bài
- Giải thích: Học là gì? Hành là gì?
– Học : tiếp thu kiến thức được tích lũy trong sách vở, trau dồi kiến thức, mở mang trí tuệ.
– Hành : vận dụng các kiến thức lí thuyết vào thực tiễn đời sống
2. Bàn luận về mối quan hệ giữa học và hành.
– Tại sao học lại phải đi đôi với hành? Nếu học mà không hành thì sao? Nếu hành mà không học thì kết quả sẽ như thế nào?
– Phải học và hành như thế nào cho hợp lí?
+ Học: học thường xuyên, liên tục, “Học, học nữa, học mãi” (Lê – nin ), học ở mọi lúc mọi nơi, không chỉ học trong sách vở, trong nhà trường mà cần phải mở rộng học ở đời sống chung quanh. Học từ thấp đến cao, nắm được nội dung cốt lõi của vấn đề và vận dụng vào thực tế.
+ Hành: Ứng dụng những điều đã học vào thực tế, có như vậy mới đánh giá đúng thực chất của việc học
3. Liên hệ bản thân
Bản thân em đã vận dụng phương pháp học đi đôi với hành như thế nào? Em đã làm gì để phát huy hiệu quả học tập cao hơn nữa?
Đề 3. Câu nói của M.Go-rơ-ki “ Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống” gợi cho em những suy nghĩ gì?
I. Mở bài
– Dẫn dắt vấn đề
– Trích dẫn ý kiến
Vd. Sách có vai trò quan trọng trong sự hình thành và phát triển trí tuệ, nhân cách của con người. Vì vậy, nhà văn M . Go – rơ – ki đã nói: “ Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống”.
II. Thân bài
- Giải thích sách là gì?
– Sách là sản phẩm tinh thần, là kết quả sáng tạo của con người, là kho báu, là nguồn kiến thức vô tận của nhân loại. Đồng thời, sách cũng là công cụ giao tiếp, trao đổi tri thức.
– Sách còn là di sản văn hóa của dân tộc được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Sách nâng tầm hiểu biết của con người lên cao hơn.
2. Chứng minh vai trò của sách
a. Tại sao sách lại là con đường sống?
– Vì sách là nguồn kiến thức vô tận của loài người
– Từ xa xưa, mọi kinh nghiệm, kiến thức quý báu đều được loài người ghi chép lại trên thẻ tre, hòn đá hay trên nền đất sét. Ngày nay, con người đã biết chế tạo ra giấy, ghi chép lại những thông tin, những kiến thức mà người cổ xưa để lại và đúc kết thành những cuốn sách.
– Có rất nhiều tác giả tài năng với những cuốn sách tuyệt vời đã phục vụ và giúp ích cho cộng đồng:
– Thực tế, có những cuốn sách không chỉ là con đường sống cho một người mà cho cả nhân loại:
+ Những cuốn sách của Ga – li – lê về Trái đất và Mặt trời đã mở ra cho con người một thời kì mới trên con đường chinh phục tự nhiên.
+ Những cuốn sách của Mác, Ăng – ghen, Lê – nin hay Hồ Chí Minh đã giúp con người làm nên những cuộc cách mạng vĩ đại, làm thay đổi cuộc đời mình và thay đổi đất nước.
+ Những cuốn sách văn học của các tác giả nổi tiếng như Ta – gor, Lí Bạch, Nguyễn Du,… đã làm phong phú và giàu có cho tâm hồn con người, hướng con người tới những giá trị Chân – Thiện – Mĩ .
b. Vậy sách có tác dụng gì đối với chúng ta?
– Sách mang đến cho ta nguồn tri thức vô tận về mọi mặt đời sống tự nhiên và xã hội.
+ Những cuốn sách khoa học giúp ta hiểu sâu hơn về thế giới tự nhiên, thế giới vật chất quanh ta
+ Những cuốn sách lịch sử, địa lí giúp ta hiểu sâu hơn về tự nhiên, xã hội, con người qua từng chặng đường lịch sử để thêm tự hào, thêm yêu mến đất nước mình.
+ Những cuốn sách văn học giúp ta mở rộng thêm thế giới tâm hồn, tình cảm; giúp ta biết yêu, ghét, buồn, vui với cuộc sống quanh ta, làm cho tâm hồn ta thêm phong phú, tốt tươi, không bị chai sạn, khô cằn,…
– Qua nhiều loại sách khác nhau, ta lại có thêm bao điều mới lạ, thú vị
– Không chỉ cung cấp kiến thức, sách còn là công cụ để gắn kết các dân tộc trên thế giới. Giup dân tộc này hay công dân nước này hiểu được dân tộc kia hay công dân nước kia về mọi mặt đời sống, xã hội,….
3. Bàn bạc, mở rộng (Cần đọc sách như thế nào cho hiệu quả?)
– Ta cần chọn cho mình những cuốn sách hay, phù hợp với lứa tuổi, với nội dung học tập trong nhà trường. Bên cạnh những cuốn sách thực sự có giá trị thì vẫn còn tồn tại không ít những cuốn sách có nội dung thô tục, truyền bá văn hóa phẩm không lành mạnh gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trí tuệ cũng như nhân cách của con người, chính vì vậy đọc sách cần lựa chọn kĩ lưỡng.
– Đọc sách không cốt lấy nhiều mà phải đọc cho kĩ, vừa đọc vừa nghiền ngẫm, ghi chép lại những lời hay ý đẹp, những điều bổ ích mà ta học được từ trong sách.
– Vận dụng những điều đã học vào trong thực tiễn một cách đúng đắn và sáng tạo
– Phải bảo quản, trân trọng, giữ gìn sách, coi sách là bạn.
III. Kết bài
– Ngày nay, có nhiều phương pháp học tập mới nhưng đọc sách vẫn là cách học tốt nhất và đạt hiệu quả cao nhất
– Sách vẫn luôn giữ được vị trí của mình trong hiện tại và tương lai