I – Mở bài
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả: Những nét nổi bật trong phong cách sáng tác hoặc vị trí của tác giả trong nền văn học.
- Dẫn dắt khéo léo vào bài thơ: Có thể dùng một câu nói, cảm nhận chung, hoặc hoàn cảnh ra đời của bài thơ để thu hút người đọc.
- Trích dẫn đoạn thơ/bài thơ hoặc nhắc đến hình ảnh, cảm xúc chính mà bài thơ gợi lên.
II – Thân bài
- Giới thiệu xuất xứ và nội dung khái quát
- Xuất xứ: Thông tin về hoàn cảnh ra đời của bài thơ, vị trí của bài thơ trong sự nghiệp sáng tác của tác giả.
- Tóm tắt nội dung chính: Khái quát thông điệp, ý tưởng chủ đạo của bài thơ để giúp người đọc hình dung.
- Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Chia đoạn thơ thành từng phần nhỏ để phân tích theo trình tự mạch cảm xúc hoặc nội dung.
- Cách phân tích từng đoạn:
- Giới thiệu dẫn chứng:
- Nêu vị trí dẫn chứng trong bài thơ.
- Tóm tắt ý nghĩa chính của đoạn thơ hoặc câu thơ trước khi phân tích chi tiết.
- Trích dẫn dẫn chứng:
- Đưa dẫn chứng một cách chính xác, đặt trong dấu ngoặc kép và viết riêng thành một đoạn nhỏ.
- Phân tích dẫn chứng:
- Làm rõ nội dung: Câu thơ nói về điều gì? Tại sao ý thơ lại mang ý nghĩa đó?
- Nghệ thuật: Sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Hiệu quả của biện pháp nghệ thuật đó?
- Ý nghĩa: Đóng góp của dẫn chứng vào chủ đề bài thơ và tác động đến cảm xúc, tư tưởng của người đọc.
- Gợi liên tưởng, suy ngẫm: Có thể liên hệ với các hình ảnh, cảm xúc tương tự trong văn học hoặc đời sống để làm phong phú phần phân tích.
- Giới thiệu dẫn chứng:
- Đánh giá chung về bài thơ
- Tóm tắt lại thành công của bài thơ về cả nội dung và nghệ thuật.
- Nhấn mạnh nét độc đáo trong cách tác giả thể hiện cảm xúc, ý tưởng qua bài thơ.
- Giải quyết yêu cầu phụ (nếu có)
- Trả lời các yêu cầu mở rộng như liên hệ với tác phẩm khác, rút ra bài học, hoặc nêu cảm nhận riêng.
III – Kết bài
- Khẳng định giá trị nổi bật của đoạn thơ/bài thơ: Ý nghĩa nội dung và nghệ thuật.
- Gợi liên tưởng sâu sắc hơn:
- Tác động của bài thơ đến cảm xúc, tư tưởng của người đọc.
- Đóng góp của bài thơ đối với nền văn học hoặc đời sống.
- Kết thúc bằng cảm nhận riêng: Có thể là sự trân trọng dành cho tác giả, bài thơ, hoặc những suy nghĩ cá nhân rút ra sau khi phân tích.
