CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỈ MỚI
Vũ Khoan
I. Tìm hiểu chung
- Tác giả Vũ Khoan
2. Văn bản
a. Hoàn cảnh ra đời: 2001
- Là thời điểm chuyển giao giữa thế kỉ : XX – XXI
- Là thời điểm chuyển giao giữa hai thiên niên kỉ: thiên niên kỉ thứ nhất và thiên niên kỉ thứ hai.
Người ta thường có nhu cầu nhìn lại, kiểm điểm lại mình trên chặng đường đã qua và chuẩn bị hành trang đi tiếp chặng đường mới.
Đối với dân tộc ta, bước vào thế kỉ mới cũng là tiếp tục một hành trình đầy triển vọng nhằm đưa đất nước ra khỏi tình trạng đói nghèo, lạc hậu. Đây cũng là một hành trình đầy khó khăn và thách thức nên đòi hỏi mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ phải thực sự đổi mới, vươn lên mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu của thời đại.
b. Bố cục:
- Luận điểm: Lớp trẻ Việt Nam cần nhận ra những cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới”.
- Hệ thống luận cứ:
Sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất
Bối cảnh thế giới hiện nay và những mục tiêu, nhiệm vụ nặng nề của đất nước.
Những điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam cần phải được nhận thức rõ trước khi bước vào nền kinh tế mới.
- Kết luận: Từ ba luận cứ được trình bày chặt chẽ ở trên, tác giả đã đi đến một kết luận: bước vào thế kỉ mới, mỗi người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ cần phải nhận thức rõ về bản thân mình: phát huy những điểm mạnh, khắc phục những điểm yếu , rèn cho mình thói quen tốt ngay từ những việc nhỏ nhất để đáp ứng nhiệm vụ đưa đất nước tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
II. Phân tích văn bản
- Vai trò của con người trong hành trang vào thế kỉ mới
Nêu ý kiến : chuẩn bị bản thân là quan trọng nhất
Nêu lí lẽ:
+ Con người là động lực phát triển của lịch sử
+ Nền kinh tế tri thức càng phát triển thì vai trò của con người lại càng nổi trội.
+ Chúng ta đang bước vào thế kỉ mới với nhiệm vụ quan trọng là trở thành một nước CNH, HĐH vào năm 2020 thì việc chuẩn bị hành trang (tri thức, khoa học, tư tưởng, kĩ năng, lối sống,…) vô cùng cần thiết.
2. Bối cảnh thế giới và mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước ta
Bối cảnh thế giới:
+ Khoa học, công nghệ phát triển như vũ bão
+ Có sự giao thoa, hội nhập giữa các nền kinh tế
Là cơ hội nhưng đồng thời cũng là thử thách
Nhiệm vụ, mục tiêu của đất nước ta:
+ Thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu của nền kinh tế nông nghiệp
+ Đẩy mạnh CNH, HĐH
+ Tiếp cận ngay với nền kinh tế tri thức
3. Những điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam
a. Những điểm mạnh trong thói quen, tính cách của con người Việt Nam:
Sự thông minh và nhạy bén với cái mới
Sự cần cù và sáng tạo
Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc, nhất là trong công cuộc chiến đấu chống ngoại xâm
Thích ứng nhanh với hoàn cảnh
b. Những điểm yếu trong thói quen, tính cách của con người VN
Thiếu kiến thức cơ bản, khả năng thực hành còn hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề.
Thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, chưa quen với cường độ khẩn trương
Thường đố kị nhau trong làm ăn và trong cuộc sống hàng ngày
Thái độ kì thị với kinh doanh, quen với bao cấp, sùng ngoại và bài ngoại quá mức, thói khôn vặt, ít giữ chữ tín,….
III. Tổng kết – ghi nhớ SGK
IV. LUYỆN TẬP
| Cho đoạn văn: “ Lớp trẻ VN…càng nổi trội”
1. Đoạn văn trên trích từ văn bản nào? Của ai, nêu xuất xứ của văn bản đó? 2. Đoạn trích trên hướng tới đối tượng nào? 3. Theo tác giả hành trang quan trọng nhất cần chuẩn bị khi bước vào thế kỉ mới là gì? Tại sao? 4. Xác định và gọi tên thành phần biệt lập trong câu văn sau: “ Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất.” 4. Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về vấn đề gợi ra từ đoạn trích trên? – Lựa chọn vấn đề: sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất – Trình bày suy nghĩ về vấn đề: + Tại sao chuẩn bị con người là quan trọng nhất?….. + Chuẩn bị con người là chuẩn bị những gì? (kiến thức, kĩ năng, sức khỏe, tư tưởng, lối sống,…) + Làm thế nào để chuẩn bị bản thân con người được tốt nhất: Ra sức học tập, rèn luyện để có kiến thức,kĩ năng, đáp ứng yêu cầu của thời đại mới. Tu dưỡng đạo đức, lối sống trong sáng, lành mạnh Giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc + Liên hệ bản thân: |