Nói về nhân vật ông lái đò trong tùy bút “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân, có ý kiến cho rằng: “Ông lái đò là một nghệ sĩ tài hoa”. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: “Ông lái đò là một người lao động bình thường”.
Từ cảm nhận về nhân vật ông lái đò, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên ?
I. Mở bài
1. Tác giả
– Nguyễn Tuân là một nhà nghệ sĩ tài ba ,uyên bác , có tính cách độc đáo ,là nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại
– Nguyễn Tuân sáng tác nhiều thể loại nhưng đặc biệt thành công ở thể tùy bút
2. Tác phẩm
-“Người lái đò sông Đà” được coi là một trong những tác phẩm thành công xuất sắc nhất trong “Tùy bút Sông Đà”. Với khao khát truy tìm “chất vàng mười của tâm hồn vùng Tây Bắc” – “thứ vàng mười đã được thử lửa” (Đi mở đường), Nguyễn Tuân đã viết lên bài ca cuộc sống của con người và thiên nhiên Tây Bắc với nhiều nét độc sáng mới lạ.
– Trích dẫn 2 ý kiến nhận định
2. Thân bài:
a. Khái quát chung:
– Hoàn cảnh sáng tác:Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế ở Tây Bắc năm 1958
– Chủ đề : Bài Người lái đò Sông Đà ca ngợi con sông Đà và người lái đò sông Đà, thể hiện tình yêu thiên nhiên đất nước và niềm tin yêu dạt dào vào cuộc sống mới.
b. Giải thích nhận định
– NĐ1: một người nghệ sĩ tài hoa
+ Người nghệ sĩ tài hoa là những người có rung động tâm hồn mãnh liệt trước mọi vui buồn của đời sống và có khả năng thể hiện những rung động ấy bằng những phương tiện nghệ thuật đặc thù. Ở ý kiến trên, người nghệ sĩ tài hoa được hiểu là người đạt tới trình độ điêu luyện trong nghề nghiệp và có đời sống tâm hồn đậm chất nghệ sĩ.
– NĐ2 : một người lao động bình thường
+ Người lao động bình thường là người lao động thầm lặng, vô danh, không tên tuổi giống như bao người lao động khác trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
=> Như vậy 2 ý kiến trên bổ sung cho nhau, làm hoàn thiện chân dung, tính cách người lái đò sông Đà.
c. Phân tích cụ thể
Nhận đinh 1 : “Ông lái đò là một nghệ sĩ tài hoa”
– Ông lái đò có tính cách phóng khoáng, thích đối mặt với thử thách, mạo hiểm, gian nguy.
– Ông nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá như một nghệ sĩ điêu luyện, cao cường.
– Cuộc băng ghềnh, vượt thác ngoạn mục đã khẳng định vẻ đẹp tài hoa nghệ sĩ của một “tay lái ra hoa”:
+ Vòng vây thứ nhất, sông Đà bày ra nhiều cạm bẫy. Ông lái đò bị sóng thác đánh miếng đòn độc hiểm. Nhưng bằng tinh thần dũng cảm, ông đã tỉnh táo chỉ huy sáu mái chèo, chiến thắng trùng vi thạch trận đầy nguy hiểm.
+ Vòng vây thứ hai, sông Đà đã thay đổi chiến thuật. Ông lái đò đã nắm chắc binh pháp của thần sông, thần đá, xác định đúng cửa sinh và chiến thắng thằng đá tướng đứng chiến ở cửa giữa.
+ Vòng vây thứ ba, sông Đà tiếp tục thay đổi chiến thuật, bên phải bên trái đều là cửa tử. Ông lái đò phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa. Thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hoi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được.Thế là hết thác.
Nhận định 2 : “Ông lái đò là một người lao động bình thường”
– Ông lái đò sinh ra bên bờ sông Đà và gắn bó với nghề sông nước như bao người lái đò khác nơi thượng nguồn sông Đà khuất nẻo.
– Đời sống tâm hồn giản dị: không nói nhiều về chiến công; dù đi đâu cũng luôn nhớ về nương ruộng, bản mường.
d. Đánh giá:
– Câu nhận đinh tên thể hiện được phong cách sáng tác độc đáo của Nguyễn Tuân.
– Qua nhận định, người nói giúp người đọc thấy được sự tài hoa trong lối sáng tác và sắp xếp ngôn từ. Hình ảnh nhân vật người lái đò là tượng trưng cho vẻ đẹp của người dân lao động vùng Tây Bắc tổ quốc.
– Qua đó ta ca ngợi vẻ đẹp con người của tác giả với con người bình dị mà phi thường
– Nghệ thuật khắc họa nhân vật bằng bút phát lãng mạn và sử dụng thủ pháp đòn bẩy
e. Mở rộng :
Hướng đi và nhận thức mới cho nhà văn về ý thức kiếm tìm cái đẹp và “hòn ngọc ẩn sâu trong tâm hồn” con người.
3. Kết bài
– Tùy bút “Người lái đò Sông Đà “ là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật tài hoa uyên bác của nhà văn Nguyễn Tuân
– Vẻ đẹp của người lái đò bình dị tỏa sáng rực rỡ như “ chất vàng mười của tâm hồn “
– Như vậy Nguyễn tuân xứng đáng mệnh danh là bậc thầy văn chương hiện đại