I/ Tìm hiểu chung về kiểu bài
1/ Khái niệm
Là kiểu bài mà người viết sẽ trình bày ý kiến, quan điểm của mình về một vấn đề nào đó trong đời sống nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tán thành với quan điểm đó.
Vd.
- Viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về tính đúng đắn của câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công”.
- Viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về quan điểm cho rằng : “Để thành công, chúng ta chỉ nên làm việc lớn, không nên làm việc nhỏ vì việc nhỏ là việc vô nghĩa”.
2/ Yêu cầu của kiểu bài
- Nêu được vấn đề cần bàn luận.
- Phải đưa ra các lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ vấn đề cần bàn luận:
+ Lí lẽ : là những lời diễn giải, là những lời phân tích mà người viết đưa ra nhằm bảo vệ hay phản bác một quan điểm nào đó. Lí lẽ phải có tính khách quan và thuyết phục.
+ Bằng chứng : là những ví dụ được lấy từ đời sống thực tế hoặc từ những nguồn khác để chứng minh cho lí lẽ.
3/ Dàn bài chung
a/ Mở bài : giới thiệu vấn đề cần bàn luận và nêu quan điểm của bản thân.
b/ Thân bài :
- Nêu cách hiểu về vấn đề (giải thích)
- Trình bày quan điểm tán thành/ phản đối của bản thân về vấn đề đã nêu bằng cách đưa ra các lí lẽ và bằng chứng.
c/ Kết bài : khẳng định quan điểm của bản thân về vấn đề + liên hệ bản thân
II / Bài tập áp dụng
Đề: Viết bài văn trình bày kiến của em về quan điểm cho rằng: Tinh thần lạc quan là điều rất cần thiết cho cuộc sống.
1/ Mở bài
Giới thiệu vấn đề , nêu quan điểm của bản thân.
Vd. Cuộc sống là một chuỗi những khó khăn, thử thách. Con đường đi đến thành công không bao giờ trải đầy hoa hồng mà luôn có những trắc trở, chông gai. Chính vì vậy đòi hỏi mỗi chúng ta phải có tinh thần lạc quan để dễ dàng vượt qua nó. Nói như vậy để thấy rằng tinh thần lạc quan là điều rất cần thiết cho cuộc sống của chúng ta.
2/ Thân bài
a/ Giải thích vấn đề
– Trước hết, chúng ta cần hiểu lạc quan là gì? Lạc quan là cái nhìn tích cực về mọi vấn đề , luôn hướng tới những điều tốt đẹp , luôn hướng về phía trước và nhìn nhận mọi việc theo chiều hướng tích cực.
– Người có tinh thần lạc quan là người có lối sống vui vẻ, luôn tin tưởng vào kết quả tốt đẹp trong những việc mình làm cho dù phải đối mặt với khó khăn, thử thách. Đứng trước những khó khăn, người có tinh thần lạc quan luôn biết tìm cách biến “nguy” thành “cơ” , đơn giản hoá mọi vấn đề.
b/ Đưa ra các lí lẽ và bằng chứng để khẳng định quan điểm trên là đúng đắn (phân tích vai trò của tinh thần lạc quan).
Tinh thần lạc quan là điều rất cần thiết trong cuộc sống của chúng ta bởi lẽ:
– Cuộc sống luôn ẩn chứa những khó khăn, những chông gai và thất bại là điều thường thấy. Nếu đứng trước thất bại, chúng ta không có tinh thần lạc quan thì chắc chắn chúng ta sẽ gục ngã, đầu hàng và chấp nhận một cuộc đời tẻ nhạt. Ngược lại, nếu có tinh thần lạc quan, ta sẽ coi những thất bại là bài học kinh nghiệm để từ đó ta bước tiếp và trưởng thành. Dẫn chứng : Nhà bác học Ê – đi – xơn là một tấm gương tuyệt vời để cho ta thấy được vai trò tinh thần lạc quan. Dù phải trải qua thất bại đến hàng nghìn lần trước khi phát minh thành công bóng đèn điện như hiện nay, bác không hề bi quan, nản chí mà vẫn tin tưởng tuyệt đối vào thành công trong kết quả nghiên cứu của mình.
– Hơn nữa, sống trên đời, không ai được như ý muốn một cách toàn diện. Những đau khổ, mất mát là những sự việc xảy đến bất thường và nằm ngoài dự định của mỗi người. Và khi đó, tinh thần lạc quan chính là cứu cánh giúp con người ta có thể vươn lên, vượt khỏi đêm đen đau khổ. Trong thực tế, ta thấy có biết bao nhiêu người không may mắn, họ sinh ra với những khiếm khuyết về cơ thể và nếu không có tinh thần lạc quan, có lẽ họ sẽ chìm trong bi quan, chán nản, tuyệt vọng. Dẫn chứng: Chắc hẳn, chúng ta đều biết đến chàng trai trẻ Nic Vujicic với những khiếm khuyết về cơ thể ngay từ khi sinh ra. Tuy nhiên, với tinh thần lạc quan, anh đã vượt qua được những trở ngại của chính mình để vươn lên, để tin tưởng vào khả năng của mình. Và anh đã trở thành một người nổi tiếng, thành nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người.
3/ Kết bài
Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề + bài học cho bản thân
Có thể khẳng định, lạc quan là lối sống tích cực và rất cần thiết với mỗi người. Hiểu được điều đó, mỗi chúng ta hãy rèn luyện cho mình lối sống lạc quan, luôn tin tưởng vào những điều tốt đẹp, đứng trước khó khăn, thử thách phải tìm cách chinh phục và tuyệt đối không đầu hàng. Cùng với đó, ta cũng cần cố gắng học tập, rèn luyện, chuẩn bị gói hành trang tri thức thật kĩ càng để có thể lạc quan trong mọi hoàn cảnh.