Bàn về giá trị của các hoạt động văn hóa cộng đồng nơi làng quê

Cô Thu

1 tháng trước

Thông lệ hàng năm, những ngày đầu Xuân đình An Trị tổ chức đá gà để tưởng nhớ Tả quân Lê Văn Duyệt, để tống quái những chuyện không vui đã xảy ra trong làng và cũng để nhóm thêm lửa ấm tình làng nghĩa xóm. Tự bao đời, đã thành nếp văn hóa làng. Tổng Lụi cấm đá gà vui Xuân, nghĩa là cấm cái truyền thống do người làng vun đắp, giữ gìn bao thế hệ thì dễ dàng gì, dân làng nín thinh cam chịu!
– Mấy người kéo đến đây mần loạn à?
Tổng Lụi chụp mũ, đe nẹt.
[…..]
Đá gà trong ba ngày Tết, chẳng qua để giải trí. Không giải trí bằng đá gà, thì giải trí bằng trò vui khác. Nhà nước Bảo hộ cấm, Tổng cấm! Việc chi mà ầm ĩ? Tổng Lụi xuống giọng nhằm làm giảm nhiệt tình thế.
Chú Sáu sấn tới dạy Tổng:
– Trưa mồng Một Tết, đình An Trị mở cửa trường gà và tổ chức đá gà, dâng hương tưởng nhớ Tả quân tướng công. Do lúc sinh thời, Tả quân thích đá gà. Đá gà của Tả quân không vì giải trí, giải khuây mà vì, muốn tỏ rõ năm đức lớn trong một con gà đá: Văn, Võ, Dũng, Nhân, Tín. Ngài giải thích: “Đầu có mồng, như đội mão là văn. Chân mang cựa nhọn như gươm giáo, là võ. Thấy địch trước mặt xông vào, là dũng. Kiếm được cái ăn, lập tức chia cho đồng loại, là nhân. Hằng ngày, cử tới đúng giờ thì gáy, là tín”. Lúc làm Tổng trấn Gia Định Thành, ngài thường nhắc tướng sĩ: “Năm đức tính đó, chẳng những giúp cho văn thần, võ tướng trong sứ mệnh trị quốc an dân, mà còn giúp thế nhân hành xử đúng đạo làm người …”.
(Theo Trần Bảo Định, trích truyện Đá gà – cái thú giải khuây, trong Đất phương Nam ngày cũ, 2017, NXB Hội Nhà văn)

Từ đoạn trích trên viết bài văn nghị luận bàn về giá trị của các hoạt động văn hóa cộng đồng nơi làng quê

Bài làm

I. Mở bài

Giới thiệu vấn đề: Làng quê Việt Nam không chỉ là nơi sinh sống mà còn là không gian lưu giữ những giá trị văn hóa lâu đời.

Dẫn vào luận đề: Trong đó, các hoạt động văn hóa cộng đồng chính là linh hồn của đời sống làng quê, gắn kết con người với nhau và với cội nguồn dân tộc.

II. Thân bài

1. Giải thích khái niệm

Văn hóa làng quê là những hoạt động tập tục, sinh hoạt thường được diễn ra tập thể ở những vùng nông thôn nhằm tạo cơ hội gặp gỡ, gắn kết và sẻ chia cùng nhau trong một cộng đồng. Bởi thế, các hoạt động văn hóa làng quê vô cùng quan trọng, gom muôn nhà về một mối, một tâm thức.

2. Vai trò và giá trị của hoạt động văn hóa cộng đồng nơi làng quê

a) Gắn kết con người trong cùng một cộng đồng

Tạo cơ hội gặp gỡ, sẻ chia, xây dựng tinh thần đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ nhau.
Là “ngọn lửa” giữ ấm tình làng nghĩa xóm, xóa nhòa cách biệt giàu nghèo, địa vị.

b) Gìn giữ ký ức văn hóa, lịch sử

Là nơi lưu giữ những dấu ấn lịch sử của vùng đất: đình làng, lễ tưởng niệm danh nhân, những phong tục tập quán có từ thời khai khẩn, giữ nước.
Giúp thế hệ sau nhớ đến công lao tiền nhân – những người đã đổ mồ hôi, máu xương dựng nên quê hương.

c) Truyền tải đạo lý, nhân sinh quan của con người làng quê

Trong tác phẩm của Trần Bảo Định, văn làng quê chính linh hồn của sự sống quê hương. Bởi, con người sống trong một không gian, thời gian ghi dấu của lịch sử, của biết bao con người trong quá khứ đã đổ máu xương. Từ đó, miền đất này chất lứa linh hồn của bậc tiền hiền khai hoang mở cõi, giữ yên miền đất.
Trong tác phẩm của Trần Bảo Định còn gợi ra về giá trị gìn giữ đạo lý con người Nam Bộ trong hoạt động cộng đồng. Đó không chỉ là cái thú để giải trí, để khuây khỏa mà còn là minh triết của con người nơi đây. Nhờ vào hoạt động văn hóa, mà con người có dịp nhắc nhớ mình sống đường hoàng, xứng đáng với nơi mình sinh ra..

d) Khẳng định bản sắc văn hóa vùng miền

Mỗi vùng quê có những hoạt động văn hóa đặc trưng riêng, làm nên sự phong phú của nền văn hóa dân tộc.
Giữ gìn và phát huy những sinh hoạt ấy là gìn giữ linh hồn và căn cước của cộng đồng.

3. Liên hệ và mở rộng

Trong thời hiện đại, nhiều giá trị văn hóa cộng đồng đang mai một vì đô thị hóa, du nhập văn hóa ngoại lai, lối sống cá nhân hóa.
Cần có ý thức bảo tồn và phát huy, không chỉ bằng sự lưu giữ hình thức mà còn bằng sự tiếp nối tinh thần và ý nghĩa của các hoạt động ấy trong cuộc sống mới.

4. Đánh giá chung

Mọi miền đất đều có văn hóa để giữ gìn tháng năm, để duy trì bản sắc, và để thấu hiểu bản thân mình xuất phát từ đâu. Nhờ vậy, văn hóa cộng đồng trở nên thân thuộc và gần gũi, đồng thời cũng đóng vai trò quan trọng, cấp thiết cần giữ gìn của cuộc sống thôn quê.